Συχνές ερωτήσεις για τις ηλεκτρομαγνητικές ακτινοβολίες: Είδη και επιπτώσεις υγείας

Ποια τα διάφορα είδη ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας; Ποιες είναι ιονίζουσες, ποιες είναι χαμηλών και ποιες υψηλών συχνοτήτων; Ποια η διαφορά με των τεχνητών από τις φυσικές ακτινοβολίες; Υπάρχουν επιπτώσεις υγείας; Σε τι διαφωνούν οι επιστήμονες; Γιατί τα αποτελέσματα των ερευνών είναι αντιφατικά; 

Τι είναι οι ηλεκτρομαγνητικές ακτινοβολίες;

Οι ηλεκτρομαγνητικές ακτινοβολίες είναι ενεργειακά πεδία που δημιουργούνται από ηλεκτρικά φορτισμένα σωματίδια.

Υπάρχουν φυσικές ακτινοβολίες (η ηλιακή και άλλες κοσμικές ακτινοβολίες, το μαγνητικό πεδίο της γης, τα κύματα Shumman κ.α.) και τεχνητές ακτινοβολίες (από τις ηλεκτρικές συσκευές, τα καλώδια της ΔΕΗ, τα κινητά τηλέφωνα, τις κεραίες, τα ραντάρ κ.α.)

Oι ηλεκτρομαγνητικές ακτινοβολίες χωρίζονται σε κατηγορίες ανάλογα με την συχνότητα μετάδοσης τους:

• Μη ιονίζουσες ακτινοβολίες Χαμηλών Συχνοτήτων από τις ηλεκτρικές και ηλεκτρονικές συσκευές,τα καλώδια των οικιακών ηλεκτρικών εγκαταστάσεων και του δικτύου της ΔΕΗ, τους μετασχηματιστές κ.α.
• Μη ιονίζουσες ακτινοβολίες Υψηλών Συχνοτήτων από τα κινητά τηλέφωνα και τις κεραίες κινητής τηλεφωνίας, το ασύρματο ίντερνετ (WI-FI), τα φορητά τηλέφωνα και τις βάσεις τους (DECT), τις συσκευές bluetooth, τα συστήματα συναγερμού, τους φούρνους μικροκυμάτων, τις ασύρματες κονσόλες παιχνιδιών, τις κεραίες εκπομπής ραδιοτηλεοπτικών σημάτων, τα ραντάρ του στρατού, των αεροδρομίων και των λιμανιών, τα μετεωρολογικά ραντάρ, τους δορυφόρους, το σύστημα επικοινωνίας της αστυνομίας (ΤΕΤRΑ) κ.α.
• Ιονίζουσες ακτινοβολίες (με συχνότητα μεγαλύτερη του ορατού φωτός) από τις ακτίνες Χ (ακτινογραφίες), την υπεριώδη και άλλες κοσμικές ακτινοβολίες, το αέριο ραδόνιο που αναβλύζεται από διάφορα σημεία της γης, το ουράνιο (που χρησιμοποιείται στα εργοστάσια παραγωγής πυρηνικής ενέργειας), ραδιενεργά υλικά που βρίσκονται σε διάφορα πετρώματα κ.α.

Δεν είναι μόνο οι ιονίζουσες ακτινοβολίες βλαβερές;

Ο διαχωρισμός των ηλεκτρομαγνητικών ακτινοβολιών σε ιονίζουσες και μη, δημιουργεί την λανθασμένη εντύπωση ότι η μόνη βιολογικά επιβλαβής διαδικασία είναι ο ιονισμός.

Οι ιονίζουσες ακτινοβολίες (= ραδιενεργές) ενεργοποιούν την παραγωγή ελευθέρων ριζών στα κύτταρα του ανθρωπίνου σώματος και μπορούν να προκαλέσουν αλλαγές στην δομή των χρωμοσωμάτων και της κυτταρικής μεμβράνης (μηχανισμοί που σχετίζονται με την ανάπτυξη καρκίνου).

Σε αντίθεση με τις μη ιονίζουσες ακτινοβολίες που είναι ως επί το πλείστον τεχνητές και έχουν εισαχθεί πρόσφατα στο περιβάλλον, οι ραδιενεργές – ιονίζουσες ακτινοβολίες υπήρχαν πάντοτε κατά την εξέλιξη του ανθρωπίνου είδους, γεγονός που σημαίνει ότι έχουμε αναπτύξει κάποιους μηχανισμούς προσαρμογής σε αυτές.

Και όπως μπορείτε να διαβάσετε στο άρθρο μας για τη ραδιενέργεια, συγκεκριμένα είδη και δοσολογίες ιονίζουσων ακτινοβολιών μπορεί και να μας ωφελούν.

Αντίθετα η συνεχής και ολοένα αυξανόμενη έκθεση σε μη ιονίζουσες ακτινοβολίες από το ηλεκτρικό δίκτυο, τις κεραίες κινητής τηλεφωνίας και από τις δεκάδες νέες ασύρματες εφαρμογές που προστίθενται καθημερινά, μπορεί μακροπρόθεσμα να προκαλέσει σημαντικές επιπτώσεις στην υγεία, μέσω μηχανισμών που δεν έχουν σχέση με τον ιονισμό.

“Μια κύρια σύγχρονη απειλή για την δημόσια υγεία είναι το τεχνητό ηλεκτρομαγνητικό νέφος. Αυτή η μη ιονίζουσα ηλεκτρομαγνητική ρύπανση είναι ιδιαίτερα ύπουλη, γιατί διαφεύγει τον εντοπισμό της από τις αισθήσεις μας – μια συνθήκη που προκαλεί μια περιφρονητική στάση σε σχέση με την ανάγκη για την προσωπική μας προστασία. Κι όμως, η φύση του φαινομένου αυτού είναι τέτοια που κυριολεκτικά δεν υπάρχει μέρος να κρυφτούμε” Δρ. Gerard Hyland, βιοφυσικός, Πανεπιστήμιο Warwick, 2 φορές υποψήφιος βραβείου Νόμπελ Ιατρικής [5]

Ποιο το σημείο διαφωνίας των επιστημόνων για τις επιπτώσεις των μη ιονίζουσων ακτινοβολιών;

Οι επιστήμονες διαφωνούν για τα επίπεδα μη ιονίζουσων ακτινοβολιών που προκαλούν επιπτώσεις στην υγεία.

Τα μέχρι σήμερα όρια ασφαλείας έχουν οριστεί λαμβάνοντας υπόψη μόνο τις θερμικές επιδράσεις από υψηλής έντασης πεδία. Οι τιμές αυτές που συναντώνται σπάνια και μόνο σε πολύ κοντινή απόσταση από ισχυρές πηγές ακτινοβολίας (π.χ. ραδιοτηλεοπτικές κεραίες).

Tα τελευταία χρόνια, σημαντική μερίδα επιστημόνων υποστηρίζει ότι σύμφωνα με νεότερα ερευνητικά δεδομένα, υπάρχουν επιπτώσεις υγείας και από πολύ χαμηλότερα, μη-θερμικά επίπεδα έκθεσης.

“Σύμφωνα με ένα αυξανόμενο αριθμό επιδημιολογικών και πειραματικών ερευνών, ακόμη και η ελάχιστη έκθεση σε μη ιονίζοντα ηλεκτρομαγνητικά πεδία, αυξάνει τον κίνδυνο του καρκίνου, μπορεί να συνοδευτεί από νευρικές διαταραχές και διάσπαση των 24ωρων βιολογικών ρυθμών και φαίνεται ικανή να επηρεάσει τους αναπτυσσόμενους οργανισμούς” Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, Ψήφισμα Β3-0280 [2]

Πως μπορούν να επηρεάσουν την υγεία μας ακόμη και χαμηλά επίπεδα μη ιονίζουσων ακτινοβολιών;

Ο ανθρώπινος οργανισμός παρουσιάζει πληθώρα βιολογικών αντιδράσεων ακόμη και σε χαμηλά (μη θερμικά) επίπεδα τεχνητών ακτινοβολιών: αύξηση κυτταρικού πολλαπλασιασμού, παραγωγή πρωτεϊνών του στρες, αύξηση δραστηριότητας των ελευθέρων ριζών, εκροή ασβεστίου, αύξηση διαπερατότητας αιματοεγκεφαλικού φραγμού, συντονισμός δεσμών υδρογόνου-οξυγόνου κ.α.

Ο οδηγός της Διεθνούς Επιτροπής για την Ηλεκτρομαγνητική Ασφάλεια (IECEM) αναλύει τις μη θερμικές επιπτώσεις και τους μηχανισμούς αλληλεπίδρασης των ακτινοβολιών με τους ζώντες οργανισμούς.

Η δυνατότητα πρόκλησης επιπτώσεων υγείας δεν εξαρτάται μόνο από την ένταση των ηλεκτρομαγνητικών πεδίων αλλά και από την διάρκεια και την περιοδικότητα της έκθεσης.

Μικρής διάρκειας και περιοδική έκθεση, ακόμη και σε υψηλής έντασης πεδία, δεν είναι επικίνδυνη αφού ο ανθρώπινος οργανισμός μπορεί να επιδιορθώσει τις όποιες βλάβες (πιθανές εξαιρέσεις τα άτομα με εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα, οι ηλικιωμένοι, οι έγκυοι και τα παιδιά).

Αντίθετα η συνεχής και ταυτόχρονη έκθεση σε πολλαπλές πηγές ακτινοβολίας, οδηγεί στην χρόνια πρόκληση βιολογικών αντιδράσεων που έχουν μακροπρόθεσμα ανεξέλεγκτες επιπτώσεις στην ανθρώπινη υγεία.

Ποια επίδραση των τεχνητών ακτινοβολιών στον άνθρωπο μπορεί να συνδέεται με την πρόκληση πληθώρας επιπτώσεων υγείας;

Μια από τις κύριες αιτίες πρόκλησης επιπτώσεων υγείας σύμφωνα με τον Δρ. Blank, καθηγητή στο πανεπιστήμιο Κολούμπια και ερευνητή στον βιοηλεκτρομαγνητισμό, είναι το γεγονός ότι τα κύτταρά μας έχουν στρεσογόνο αντίδραση στις τεχνητές ακτινοβολίες, όπως συμβαίνει και με άλλες περιβαλλοντικές τοξίνες (βαρέα μέταλλα κ.α.)

Το ανθρώπινο DNA λειτουργεί σαν κεραία η οποία λαμβάνει ακόμη και χαμηλής ισχύος τεχνητά ηλεκτρομαγνητικά σήματα χαμηλών και υψηλών συχνοτήτων και δίνει εντολή για την παραγωγή πρωτεϊνών του στρες.

Ο μηχανισμός προσαρμογής στο στρες ενεργοποιεί το ορμονικό μας σύστημα για να αντιμετωπίσει την κάθε παρουσιαζόμενη πρόκληση. Δυστυχώς είναι σχεδιασμένος για να λειτουργεί για προσωρινό διάστημα.

Η χρόνια παραγωγή πρωτεϊνών του στρες:

• συνδέεται με προβλήματα ύπνου, κατάθλιψη, πονοκεφάλους, γαστρικά και δερματολογικά προβλήματα, παχυσαρκία, καρδιοπάθεια, άσθμα, μολύνσεις, κ.α. [23]
• εξαντλεί το ανοσοποιητικό σύστημα και οδηγεί στην εμφάνιση αυτοάνοσων ασθενειών όπως η ρευματοειδής αρθρίτιδα, η νόσος του Lyme, ο Λύκος, η νόσος του Crohn, η σκλήρυνση κατά πλάκας, ο διαβήτης κ.α. [24]

Η παραπάνω επίδραση αποτελεί πιθανή εξήγηση για τα αποτελέσματα σημαντικού αριθμού ερευνών που συνδέουν τις τεχνητές ακτινοβολίες με τη λευχαιμία, τον καρκίνο του στήθους, του δέρματος, του εγκεφάλου, των όρχεων και του σιελογόνου αδένα, τις θρομβώσεις, τον διαβήτη, τις αποβολές εγκυμοσύνης, την ανδρική στειρότητα, το Αλτσχάϊμερ, την αϋπνία, τις νευρωτικές διαταραχές, την κατάθλιψη κ.α.

Διαβάστε περισσότερα για τις επιπτώσεις των ακτινοβολιών:

• Τι γνωρίζουμε σήμερα
• Τοποθετήσεις φορέων και επιστημόνων
• Πως οι ακτινοβολίες σχετίζονται με πληθώρα συμπτωμάτων
• SOS για παιδιά και εγκύους

“Το σημαντικότερο σημείο που πρέπει να συνειδητοποιήσει ο κόσμος για τις ηλεκτρομαγνητικές ακτινοβολίες, είναι ότι δεν είναι απαραίτητο να έχουν μεγάλη ένταση για να προκαλέσουν βιολογικές επιδράσεις. Υπάρχουν πια σημαντικές αποδείξεις ότι σήματα εξαιρετικά χαμηλής ισχύος έχουν συνέπειες” Abraham Liboff, ερευνητής, Κέντρο Μοριακής Βιολογίας και Βιοτεχνολογίας, Πανεπιστήμιο Florida Atlantic [3]

Σε τι διαφέρουν οι τεχνητές ακτινοβολίες από τις ηλεκτρομαγνητικές ακτινοβολίες που υπάρχουν στη φύση;

1. Σε αντίστοιχες συχνότητες εκπομπής, τα επίπεδα των κοσμικών ακτινοβολιών είναι απειροελάχιστα σε σχέση με των τεχνητών ακτινοβολιών

“50 χρόνια πριν, ήταν αδύνατο να μετρήσουμε 10 pW/cm2 στην περιοχή συχνοτήτων 100 KHz - 300 GHz. Σήμερα αναλόγως με την τοποθεσία καταγράφονται τιμές 1-100 εκατομμύρια φορές μεγαλύτερες” Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, Ψήφισμα Β3-0280

Το μαγνητικό πεδίο της γης που είναι ισχυρότερο από τα περισσότερα τεχνητά ηλεκτρομαγνητικό πεδία είναι στατικό. Σε αντίθεση με τα εναλλασσόμενα πεδία, τα στατικά δεν αλλάζουν συνεχώς πολικότητα, προκαλώντας μεταβολές στην ευθυγράμμιση των μορίων και στις τροχιές των ατόμων.

2. Οι τεχνητές ακτινοβολίες έχουν αφύσικες κυματομορφές με σταθερά επαναλαμβανόμενο μοτίβο πλάτους, παλμών κλπ

“Το πρόβλημα είναι ότι οι τεχνητές ακτινοβολίες δεν είναι «φυσιολογικές». Είναι τεχνουργήματα με ασυνήθιστες εντάσεις, χαρακτηριστικά εκπομπής σήματος, ψηφιακά πρωτόκολλα και κυματομορφές, που δεν συναντώνται στη φύση. Και μπορούν να αποπροσανατολίσουν τα κύτταρα με εκατομμύρια τρόπους” Blake Levit, συγγραφέας του βιβλίου “Electromagnetic Fields, A Consumer’s Guide to the Issues and How to Protect Ourselves”[4]

3. Οι τεχνητές ακτινοβολίες αποτελούν πολύ πρόσφατη προσθήκη στον ανθρώπινο περιβάλλον και δεν έχουμε αναπτύξει τους εξελικτικούς μηχανισμούς για να τις αντιμετωπίσουμε.

“δεδομένου του μικρού χρονικού διαστήματος στο οποίο η ανθρωπότητα είναι εκτεθειμένη στο τεχνητό ηλεκτρομαγνητικό νέφος, δεν έχουμε αποκτήσει εξελικτική ανοσία ενάντια στις αρνητικές επιπτώσεις υγείας ή στις παρεμβολές που προκαλεί στις φυσιολογικές ηλεκτρομαγνητικές διαδικασίες του οργανισμού μας” Δρ. Gerard Hyland, βιοφυσικός, Πανεπιστήμιο Warwick, 2 φορές υποψήφιος βραβείου Νόμπελ Ιατρικής [5]

Οι ακτινοβολίες από τις ηλεκτρικές συσκευές, τα καλώδια του σπιτιού και τις γραμμές της ΔΕΗ υπάρχουν πολλά χρόνια και δεν πάθαμε τίποτα. Γιατί να μειώσουμε την έκθεση μας σε αυτές;

1. Η έκθεση μας σε ακτινοβολίες που οφείλονται στον ηλεκτρισμό έχει αυξηθεί σημαντικά λόγω της:

• μεγαλύτερης χρήσης ηλεκτρικών και ηλεκτρονικών συσκευών
• επέκτασης του δικτύου της ΔΕΗ (οι γραμμές μεταφοράς της ΔΕΗ έχουν δεκαπλασιαστεί και τα δίκτυα διανομής έχουν εικοσαπλασιαστεί από το 1960 μέχρι σήμερα[11])
• κατάργησης χρήσης γειωμένων χαλυβδοσωλήνων για τα καλώδια
• φθοράς των γειώσεων και μονώσεων των καλωδίων στις κατοικίες

2. Οι ακτινοβολίες που εκπέμπονται από τα καλώδια και τις συσκευές σήμερα έχουν πιο επιβαρυντική κυματομορφή

Η εκτεταμένη χρήση ηλεκτρονικών συσκευών μη γραμμικού φορτίου όπως λαμπτήρες φθορισμού, αντάπτορες εναλλασσόμενου ρεύματος, ηλεκτρονικοί διακόπτες dimmer, κλιματιστικά inverter, τηλεοράσεις plasma, φωτοβολταϊκά συστήματα κ.α. έχει ως αποτέλεσμα την παραμόρφωση του απλού ημιτονοειδούς σήματος των 50Hz του ηλεκτρικού δικτύου με αρμονικές υψηλών συχνοτήτων.

Το φαινόμενο αποκαλείται «Βρώμικος Ηλεκτρισμός» επειδή προκαλεί την υπερθέρμανση του ουδετέρου αγωγού και την πρόωρη γήρανση των συσκευών. Επιστήμονες θεωρούν ότι η νέα κυματομορφή του ηλεκτρικού δικτύου είναι ιδιαίτερα επιβαρυντική για τον άνθρωπο[6] .

3. Ο ηλεκτρισμός έχει επιπτώσεις υγείας

Παλαιότερα υπήρχε η άποψη ότι ακτινοβολίες χαμηλών συχνοτήτων δεν έχουν αρκετή ενέργεια (φωτόνια) και ως εκ τούτου ο οργανισμός μας δεν θα μπορούσε να τα ξεχωρίσει από τα φυσικά ηλεκτρομαγνητικά κύματα που παράγει το σώμα του (thermal noise).

Ωστόσο όπως έχουν δείξει έρευνες από το 1977 (Adey και Bawin) οι οργανισμοί μπορεί να αντιληφθούν εξωγενή ηλεκτρομαγνητικά σήματα πολύ χαμηλής έντασης και να εμφανίσουν μεγαλύτερη αντίδραση σε αυτά από ότι σε ισχυρότερα.

Η εξήγηση του φαινομένου της κυτταρικής ενίσχυσης ενός εξωγενούς σήματος έδωσε το 1994 στους Gilbert και Rodbell το βραβείο Νόμπελ. Οι πρωτεΐνες G ενοποιούν πολλαπλά σήματα εξωτερικά των κυττάρων και ενεργοποιούν διάφορα κυτταρικά συστήματα ενίσχυσης. Εξαιτίας αυτών, ένα και μόνο φωτόνιο ηλεκτρομαγνητικής ενέργειας είναι ικανό να ξεκινήσει την μαζική είσοδο ασβεστίου μέσα στα κύτταρα, ενεργοποιώντας πολλές βιολογικές λειτουργίες.[7]

Μέχρι σήμερα έρευνες έχουν συνδέσει τις ακτινοβολίες χαμηλών συχνοτήτων με τις αποβολές εγκυμοσύνης, το Αλτσχάϊμερ, την λευχαιμία, τον καρκίνο του στήθους και του δέρματος, την αϋπνία, τις θρομβώσεις, βλάβες στο DNA, τον διαβήτη, την σκλήρυνση κατά πλάκας, τις νευρωτικές διαταραχές, την κατάθλιψη κ.α.

Το εναλλασσόμενο ηλεκτρικό ρεύμα έχει καταταχθεί στα πιθανά καρκινογόνα από Εθνικό Ινστιτούτο Περιβαλλοντικής Υγείας των Η.Π.Α. (NIEHS)[8] και από το Διεθνές Πρακτορείο Έρευνας για τον Καρκίνο (IARC) του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας[9].

“Νέες έρευνες, δείχνουν ότι σχεδόν όλες οι μάστιγες που έπληξαν τον άνθρωπο από τον 20ο αιώνα, όπως η παιδική λευχαιμία, ο καρκίνος του στήθους, το κακόηθες μελάνωμα και το άσθμα μπορούν να συνδεθούν με τη χρήση του ηλεκτρισμού” Δρ. Samuel Milham, Ιατρικός ερευνητής εξειδικευμένος στην εργασιακή επιδημιολογία [10]

Οι ακτινοβολίες από τις ραδιοτηλεοπτικές κεραίες υπάρχουν πολλά χρόνια δεν πάθαμε τίποτα. Γιατί είναι βλαβερές οι πολύ χαμηλότερης ισχύος κεραίες κινητής τηλεφωνίας;

1. Δεχόμαστε μεγαλύτερη ποσότητα ακτινοβολίας από τις κεραίες κινητής

Οι ραδιοτηλεοπτικές κεραίες βρίσκονται συνήθως σε υψώματα μη αστικών περιοχών και επομένως αν και εκπέμπουν με μεγαλύτερη ισχύ το σήμα τους φτάνει σε εμάς εξασθενημένο.

Έρευνα το 2000 στη Σουηδία έδειξε ότι οι εκπομπές από τους ραδιοτηλεοπτικούς σταθμούς αποτελούσαν πλέον μόνο το 13% των ασύρματων ακτινοβολιών στα προάστια και το 1% στο κέντρο των πόλεων[12].

Το μεγαλύτερο ποσοστό της κατά πολύ αυξημένης σημερινής μας έκθεσης σε ασύρματες ακτινοβολίες προέρχεται από κεραίες κινητής τηλεφωνίας, τα κινητά τηλέφωνα, τα ασύρματα τηλεφώνα και μόντεμ.

2. Οι ακτινοβολίες που εκπέμπουν οι κεραίες κινητής έχουν πιο επιβαρυντική κυματομορφή

Τα ηλεκτρομαγνητικά κύματα από τις κεραίες κινητής τηλεφωνίας (αλλά και από τα κινητά και τα ασύρματα τηλεφώνα, τα ασύρματα μόντεμ κλπ) έχουν ψηφιακή διαμόρφωση (βλέπε κάτω φωτό), ενώ αυτά των ραδιοτηλεοπτικών κεραιών (με εξαίρεση τις νέες κεραίες ψηφιακής TV) έχουν αναλογική διαμόρφωση (βλέπε πάνω φωτό).

Η ψηφιακή τετραγωνική κυματομορφή που περιλαμβάνει παλμούς υψηλής έντασης θεωρείται βιολογικά πιο ισχυρή από την παλαιότερη αναλογική ημιτονοειδή κυματομορφή.

Το συμπέρασμα της επιστημονικής ομάδας BioInitiative Working Group, που έλαβε υπόψη πάνω από 2000 έρευνες στο θέμα των ηλεκτρομαγνητικών ακτινοβολιών ήταν ότι:

“Υπάρχουν σημαντικά επιστημονικά στοιχεία που δείχνουν ότι τα ηλεκτρομαγνητικά πεδία παλμικής διαμόρφωσης μπορεί να έχουν επιπτώσεις υγείας, με μακροχρόνια έκθεση σε πολύ χαμηλά επίπεδα. Τα τωρινά όρια έχουν αγνοήσει την διαμόρφωση του κύματος σαν παράγοντα των επιπτώσεων στον άνθρωπο και γι’ αυτό είναι ανεπαρκή για την προστασία του κοινού από την χρόνια έκθεση σε μορφές παλμικά διαμορφωμένων σημάτων” [13]

3. Και οι ραδιοτηλεοπτικές κεραίες επιβαρυντικές

Έρευνες έχουν συνδέσει την γειτνίαση σε αυτές με την παιδική λευχαιμία, τον καρκίνο του εγκεφάλου και το μελάνωμα (Merzenich [14],Ha[15],Hallberg [16] ,Hocking[17].

“Έρευνες στο κυτταρικό επίπεδο αποδεικνύουν ότι η έκθεση σε ασύρματα ηλεκτρομαγνητικά πεδία, ακόμη και σε επίπεδα πολύ μικρότερα από τα σημερινά όρια ασφαλείας, οδηγεί σε διαταραχές ύπνου, κατάθλιψη, χρόνια κόπωση, πονοκέφαλο, μειωμένη ικανότητα μάθησης και απομνημόνευσης, αποβολές εγκυμοσύνης, πρόωρη παιδική θνησιμότητα και εκ γενετής παραμορφώσεις (...) Οι εκτεθειμένοι σε ακτινοβολία γονείς αποκτούν παιδιά με μεγαλύτερο ποσοστό καρκίνων του κεντρικού νευρικού συστήματος και άλλων προβλημάτων υγείας” Δρ. Neil Cherry, Πανεπιστήμιο Lincoln Νέας Ζηλανδίας [18]

Γιατί τα αποτελέσματα των ερευνών είναι αντιφατικά;

• οι έρευνες δεν λαμβάνουν υπόψη τους την ταυτόχρονη έκθεση του πληθυσμού σε πολλαπλές πηγές ακτινοβολίας
• δεν υπάρχει μη εκτεθειμένος πληθυσμός σε ακτινοβολίες, για να μπορούν να γίνουν σωστές συγκρίσεις
• κάποιες έρευνες εξαιρούν ευαίσθητες ομάδες πληθυσμού (π.χ. τα παιδιά από την έρευνα Interphone)
• κάποιες έρευνες δεν διαρκούν αρκετό διάστημα για να φανούν διαφορές στην ανάπτυξη ασθενειών όπως ο καρκίνος (απαιτούνται >10 χρόνια)
• ο διαχωρισμός των εκτεθειμένων στην πηγή ακτινοβολίας με τους υπόλοιπους δεν είναι ρεαλιστικός (π.χ. στην έρευνα Interphone, ως χρήστες κινητού θεώρησαν όποιους μιλάνε μια φορά την εβδομάδα στο κινητό. Είναι ίδια επιβάρυνση με αυτούς που μιλάνε 3 ώρες κάθε μέρα;)
• συχνά γίνεται απλοποιημένη εκτίμηση της έκθεσης με βάση την απόσταση των κατοίκων από τις πηγές (π.χ. από κεραίες κινητής τηλεφωνίας) η οποία δεν ανταποκρίνεται στην πραγματική έκθεση
• υπάρχει σημαντική επιρροή της πηγής χρηματοδότησης στα αποτελέσματα των ερευνών (σύμφωνα με μελέτη του καθηγητή Henry Lai σε σύνολο 221 ερευνών πάνω στις επιπτώσεις των ακτινοβολιών από τα κινητά τηλέφωνα, αρνητικές επιπτώσεις καταγράφηκαν στο 70% των ανεξάρτητων ερευνών και μόνο στο 32% των χρηματοδοτημένων από τις εταιρείες κινητής τηλεφωνίας[19])

“Αν πέσω σε ένα τοίχο δέκα φορές και αποκτήσω μελανιά και τις δέκα φορές (...) και ενδιαφέρομαι να δημοσιεύσω την παρατήρηση μου επειδή θέλω να σταματήσει ο κόσμος να πέφτει στους τοίχους, τέτοια πράξη θα θεωρείτο ανώριμη, αντιεπιστημονική και με σκοπό να τρομάξει τον κόσμο. Και αυτό γιατί δεν θα έβρισκα αρκετούς άλλους που θα θέλουν να πέσουν σε τοίχο για να αναπαραχθεί το αποτέλεσμα της έρευνας. Ακόμη και αν τους έβρισκα, οι μελανιές ανθρώπων άλλης ηλικίας, χρώματος δέρματος ή ορμής δεν θα έβγαιναν ακριβώς μπλε όπως είχα παρατηρήσει αλλά κάπως πρασινωπές (...) Γιατί αναπτύχθηκε η μελανιά; Και γιατί δεν υπήρχε το ίδιο χρώμα, πόνος, ζάλη; (...) Χωρίς ακριβείς απαντήσεις σε αυτά τα ερωτήματα (και σε πολλά άλλα), η παρατήρηση μου θα παραμείνει επιστημονικά μη υπερασπίσιμη - παρά τον πόνο και την ζάλη” Wolfgang Maes, Institute for Building Biology IBN [20]

Αν όντως υπήρχε κίνδυνος, δε θα μας προειδοποιούσε η κυβέρνηση;

Αν και η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει υιοθετήσει την «αρχή της πρόληψης» (άρθρο 174-2) που επιτάσσει την λήψη προληπτικών μέτρων πριν υπάρξει βεβαιότητα για την βλαπτικότητα μιας ουσίας ή προϊόντος, στην περίπτωση των τεχνητών ηλεκτρομαγνητικών πεδίων η διακήρυξη αυτή έχει μείνει στα χαρτιά.

Δεδομένων των αλλαγών που θα απαιτηθούν, της απώλειας εσόδων (οι φόροι στην κινητή τηλεφωνία αποτελούν πλέον τεράστια πηγή εσόδων για τις κυβερνήσεις) αλλά και των μεγάλων συμφερόντων που θα θιγούν, οι αρχές περιμένουν μέχρι να υπάρχει αδιαμφισβήτητη επίπτωση για να τοποθετηθούν επίσημα.

Για να θεωρηθεί κάποια επίπτωση υγείας «αποδεδειγμένη», είναι απαραίτητο να αναπαράγεται κάθε φορά το ίδιο αποτέλεσμα μιας έρευνας από διαφορετικά πανεπιστήμια, ινστιτούτα και εργαστήρια.

Δεν είναι αρκετό να δείχνουν βλάβες οι 50 έρευνες από τις 100 έρευνες, πρέπει να δείχνουν και οι 100 έρευνες.

Επομένως η δυσκολία αναπαραγωγής των ίδιων αποτελεσμάτων από τις έρευνες (βλέπε προηγούμενο ερώτημα) σε συνδυασμό με τις οικονομικές πιέσεις καθυστερούν τη λήψη μέτρων.

Στο παρελθόν πάντως αντίστοιχη χρονοτριβή είχε αρνητικές συνέπειες στην υγεία του πληθυσμού, όπως δείχνει και η έκθεση του Ευρωπαϊκού Πρακτορείου Περιβάλλοντος με τα μαθήματα από τις καθυστερημένες αντιδράσεις των αρχών σε θέματα όπως ο αμίαντος, το PCB, οι ακτίνες Χ κ.α.

“Θέλουμε να αναπτύξουμε πλάνο εργασίας και κατευθύνσεις για την εφαρμογή της αρχής της πρόληψης για τις τεχνητές ηλεκτρομαγνητικές ακτινοβολίες. Δεν τίθεται το ερώτημα αν θα το εφαρμόσουμε, αλλά το πώς θα το εφαρμόσουμε” Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας [21]

Οι ασφαλιστικές εταιρείες πάντως δεν περιμένουν να αλλάξουν τα όρια. Προβλέποντας τις μελλοντικές μαζικές διεκδικήσεις αποζημιώσεων από τους πολίτες (όπως είχε συμβεί στο παρελθόν και με την περίπτωση του αμίαντου), ήδη εξαιρούν την κάλυψη έναντι κινδύνων που σχετίζονται με ηλεκτρομαγνητικά πεδία από τα ασφαλιστήρια αστικής ευθύνης.

Πρέπει να θυσιάσω όλες τις τεχνολογικές ευκολίες για να μειώσω την έκθεση μου σε τεχνητές ακτινοβολίες;

Η μείωση της καθημερινής σας έκθεσης σε ακτινοβολίες δεν εξαρτάται κύρια από την αποφυγή χρήσης κινητού τηλεφώνου ή ηλεκτρικών συσκευών, των οποίων η χρήση είναι συνήθως παροδική και όχι συνεχής.

Η συνολική ποσότητα ακτινοβολίας που δέχεστε έχει σε μεγάλο βαθμό σχέση με την παρουσία στην κατοικία και τον χώρο εργασίας σας κρυφών και φανερών πηγών συνεχούς ακτινοβολίας όπως:

• κεραίες κινητής τηλεφωνίας (υπάρχουν πλέον σε κάθε γειτονιά - συχνά καμουφλαρισμένες)
• κεραίες ασύρματων τηλεφώνων και μόντεμ (από την δική σας ή γειτονικές κατοικίες)
• μετασχηματιστές, καλώδια μεταφοράς και διανομής της ΔΕΗ
• αγείωτες ηλεκτρικές συσκευές
• προβλήματα στην ηλεκτρική καλωδίωση (φθαρμένη μόνωση, σφάλματα στις συνδέσεις των κυκλωμάτων κ.α.)

Με τον Έλεγχο Ηλεκτρομαγνητικής Επιβάρυνσης στην κατοικία ή τον χώρο εργασίας σας θα:

• μάθετε πόση ακτινοβολία δέχεστε καθημερινά στους χώρους όπου περνάτε τον περισσότερο χρόνο σας
• αποφύγετε την πολύωρη παραμονή σε ιδιαίτερα επιβαρημένα σημεία
• ενημερωθείτε για τις ασφαλείς εναλλακτικές σε ασύρματα τηλέφωνα, ασύρματο ίντερνετ, hands free κινητών, φωτιστικά, baby monitors κ.α.
• μειώσετε σημαντικά την καθημερινή σας έκθεση σε τεχνητές ακτινοβολίας με πολλούς απλούς τρόπους

 

 

[1] www.europarl.europa.eu/sides/getDoc.do?pubRef=-%2F%2FEP%2F%2FTEXT+REPORT+A6-2009-0089+0+DOC+XML+V0%2F%2FEL

[2] Actual or potential effects of ELF and RF/MW radiation on enhancing violence and homicide, and accelerating aging of human, animal or plant cells. Dr Neil Cherry Associate Professor of Environmental Health Lincoln University New Zealand, neilcherry.com/documents/90_s8_EMR_and_Aging_and_violence.pdf

[3] Camilla Rees- Magda Havas, Public Health SOS – The Shadow Side of the Wireless Revolution

[4] Camilla Rees- Magda Havas, Public Health SOS – The Shadow Side of the Wireless Revolution

[5] Camilla Rees- Magda Havas, Public Health SOS – The Shadow Side of the Wireless Revolution

[6] Havas M, (2006) Electromagnetic hypersensitivity: biological effects of dirty electricity with emphasis on diabetes and multiple sclerosis.

[7] James Oschman, Energy Medicine in Therapeutics and Human Performance

[8] http://niremf.ifac.cnr.it/docs/niehs98.pdf

[9] http://monographs.iarc.fr/ENG/Monographs/vol80/mono80-6E.pdf

[10] Camilla Rees- Magda Havas, Public Health SOS – The Shadow Side of the Wireless Revolution

[11] www.dei.gr

[12] Hamnerius, Y. & Uddmar, T. (2000). Microwave exposure from mobile phones and base stations in Sweden. Proc.Intl.Conf.on Cell Tower Siting, Salzburg, http://www.salzburg.gv.at/Proceedings_(08)_Hamnerius.pdf

[13] Carl Blackman, BioInitiative Report, Section 14

[14] Merzenich, Childhood Leukemia in Relation to Radio Frequency Electromagnetic Fields in the Vicinity of TV and Radio Broadcast Transmitters, Am J Epidemiol. 2008 Oct 3.

[15] Ha , Radio-frequency radiation exposure from AM radio transmitters and childhood leukemia and brain cancer, Am J Epidemiol. 2007 Aug 1;166(3):270-9

[16] Hallberg, Johansson, (2005) FM broadcasting exposure time and malignant melanoma incidence, Electromagnetic Biology and Medicine 24; 1-8

[17] Hocking, Cancer incidence and mortality and proximity to TV towers, Med J Aust. 1996 Dec 2-16;165(11-12):601-5

[18] Actual or potential effects of ELF and RF/MW radiation on enhancing violence and homicide, and accelerating aging of human, animal or plant cells. Dr Neil Cherry Associate Professor of Environmental Health Lincoln University New Zealand, neilcherry.com/documents/90_s8_EMR_and_Aging_and_violence.pdf

[19] Dr. Martin Blank - Electromagnetic Fields and Cancer - www.youtube.com

[20] Wolfgang Maes, Science – really;, Συνέδριο 2006 «Building Biology – Architecture – Environmental Medicine»

[21] Συνέδριο Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας με θέμα «Εφαρμογή της Αρχής της Προφύλαξης στα Ηλεκτρομαγνητικά Πεδία», Φεβρουάριος 2003

[23] Mayo Clinic, How Stress Affects Health, http://www.mayoclinic.com/health/stress/SR00001

[24] Stress Proteins in Medicine, http://www.researchandmarkets.com/reportinfo.asp?report_id=1310105&t=t&cat_id=