Με αφορμή την πρόθεση του Γάλλου υπουργού παιδείας Jean-Michel Blanquer για την πλήρη απαγόρευση των κινητών τηλεφώνων σε όλα τα σχολεία για λόγους υγείας από τον Σεπτέμβριο του 2018[i], το θέμα έρχεται και πάλι στην ελληνική επικαιρότητα...
Αυτό που δεν γνωρίζουν πολλοί είναι ότι στην Ελλάδα υπάρχει ήδη σχετική εγκύκλιος του Υπουργείου Παιδείας από το 2016 που απαγορεύει τη χρήση κινητών και άλλων ηλεκτρονικών συσκευών στη πρωτοβάθμια εκπαίδευση, δηλαδή σε νηπιαγωγεία και δημοτικά.
Τι λέει η εγκύκλιος του Υπουργείου Παιδείας[ii]
1.Οι μαθητές δεν επιτρέπεται να έχουν στην κατοχή τους κινητά τηλέφωνα εντός του σχολικού χώρου.
2.Οι μαθητές δεν επιτρέπεται να έχουν στην κατοχή τους, εκτός από κινητά τηλέφωνα, και οποιαδήποτε άλλη ηλεκτρονική συσκευή ή παιχνίδι που διαθέτει σύστημα επεξεργασίας εικόνας και ήχου εντός του σχολικού χώρου. Ο ανάλογος εξοπλισμός που τους διαθέτει το σχολείο στο οποίο φοιτούν, χρησιμοποιείται κατά τη διάρκεια της διδακτικής πράξης και της εκπαιδευτικής διαδικασίας γενικότερα και μόνο υπό την εποπτεία/επίβλεψη του εκπαιδευτικού.
3.Οι εκπαιδευτικοί, εκτός από τις διαθέσιμες από το σχολείο ηλεκτρονικές συσκευές (Η/Υ,tablets, laptops, διαδραστικούς πίνακες κλπ), δύνανται να χρησιμοποιήσουν και το δικό τους προσωπικό ηλεκτρονικό εξοπλισμό κατά τη διάρκεια της διδακτικής πράξης και για τις ανάγκες αυτής, αλλά και στο πλαίσιο της εκπαιδευτικής διαδικασίας γενικότερα τηρώντας τους κανόνες ασφάλειας και τις σχετικές διατάξεις περί προστασίας προσωπικών δεδομένων των μαθητών και εκπαιδευτικών.
4.Θα πρέπει να αποφεύγεται η ανάρτηση φωτογραφιών και βίντεο με μαθητές στους δικτυακούς τόπους των σχολικών μονάδων. Οι φωτογραφίες αποτελούν δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα, στο μέτρο που από αυτές δύναται να προσδιοριστούν, άμεσα ή έμμεσα, τα υποκείμενα των δεδομένων. Η επεξεργασία και κατά συνέπεια η ανάρτηση , η αποθήκευση σε ψηφιακά μέσα (πχ αναμνηστικού τύπου φωτογραφίες, βίντεο και δραστηριότητες της σχολικής ζωής) δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα επιτρέπεται μόνο όταν το υποκείμενο των δεδομένων (οι κηδεμόνες των μαθητών-μαθητριών) έχει δώσει τη συγκατάθεσή του.
Τι ισχύει στην πράξη
Ενώ οι εκπαιδευτικοί διαμαρτύρονται για τις ενοχλήσεις την ώρα του μαθήματος, πολλοί γονείς είναι αντίθετοι στο μέτρο αυτό καθώς θέλουν να έχουν την δυνατότητα να επικοινωνούν με τα παιδιά τους οποιαδήποτε ώρα της ημέρας θελήσουν αδιαφορώντας όμως έτσι για τις επιπτώσεις που μπορεί να έχει η χρήση κινητών τόσο στις επιδόσεις των παιδιών τους στο σχολείο όσο και στην υγεία τους.
Σύμφωνα με τον Πρόεδρο της ΟΛΜΕ Νίκο Παπαχρήστο, η κατάσταση μέσα στις τάξεις, παρά το ξεκάθαρο «όχι» του υπουργείου Παιδείας στην χρήση κινητού στα σχολεία, πολλές φορές γίνεται δύσκολη καθώς μαθητές παίρνουν με το κινητό τους βίντεο τους καθηγητές τους και τα ανεβάζουν στο Youtube[iii].
Επιπτώσεις στην υγεία των παιδιών από την χρήση κινητού τηλεφώνου
Λόγω του λιγότερο ανεπτυγμένου ανοσοποιητικού τους συστήματος, οι αναπτυσσόμενοι οργανισμοί είναι πιο ευάλωτοι στις επιπτώσεις των ακτινοβολιών υψηλών συχνοτήτων που εκπέμπουν τα κινητά τηλέφωνα.
Ανακοινώσεις για την αποφυγή της χρήσης κινητών τηλεφώνων από τα παιδιά και τις εγκύους έχουν εκδώσει η Διεθνής Επιτροπή για την Ηλεκτρομαγνητική Ασφάλεια, η Ρωσική Επιτροπή για την Προστασία από τη Μη-Ιονίζουσα Ακτινοβολία, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Υπουργείο Εκπαίδευσης της Μεγάλης Βρετανίας, το Ινστιτούτο Καρκίνου του Πανεπιστημίου Πίτσμπουργκ, η Επιτροπή της Βρετανικής Κυβέρνησης Independent Expert Group on Mobile Phones (IEGMP)[iv], το Υπουργείο Υγείας του Ισραήλ και της Γαλλίας, η Φιλανδική Επιτροπή Προστασίας από τις Ακτινοβολίες, η Γερμανική Ακαδημία Παιδιατρικής[v] κ.α.
Η Ρωσική Επιτροπή για την Προστασία από την Μη-Ιονίζουσα Ακτινοβολία προειδοποιεί[vi]
«Για πρώτη φορά στην ιστορία, αντιμετωπίζουμε μια κατάσταση όπου τα περισσότερα παιδιά και οι έφηβοι είναι συνεχώς εκτεθειμένοι στην εν δυνάμει εχθρική επίδραση των ηλεκτρομαγνητικών πεδίων από τα κινητά τηλέφωνα.
Τα παρακάτω προβλήματα υγείας είναι πιθανόν να εμφανιστούν στους παιδικούς χρήστες κινητών τηλεφώνων :
-άμεσα: μεγαλύτερη ευαισθησία στο στρες, μείωση μνήμης, δυνατότητας συγκέντρωσης και μάθησης, αυξημένη ευερεθιστότητα, προβλήματα ύπνου, αύξηση επιληπτικών επεισοδίων
-μελλοντικώς αναμενόμενα: καρκίνοι εγκεφάλου και ακουστικών νεύρων (σε ηλικία 25-30 ετών), Αλτσχάϊμερ, άνοια, κατάθλιψη και άλλες μορφές εκφυλισμού των νευρικών δομών του εγκεφάλου (σε ηλικία 50-60 ετών)»
Κινητά και καρκίνος
Τα ηλεκτρομαγνητικά πεδία που εκπέμπουν τα κινητά τηλέφωνα έχουν ενταχθεί από το 2011 στα πιθανά καρκινογόνα (Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας) με βάση την αυξημένη πιθανότητα εμφάνισης καρκίνου του εγκεφάλου.
Ωστόσο νέες έρευνες ανάγκασαν τον σύμβουλο του ΠΟΥ, Δρ Anthony B. Miller, να ζητήσει την κατάταξη της ασύρματης ακτινοβολίας από οποιαδήποτε πηγή (κινητά τηλέφωνα, Wi-Fi, κεραίες κινητής τηλεφωνίας κ.α.) στα αποδεδειγμένα καρκινογόνα (Group 1 carcinogens) αναφέροντας ότι "Τα στοιχεία που δείχνουν ότι η ασύρματη ακτινοβολία είναι καρκινογόνα έχουν αυξηθεί και δεν μπορούν πλέον να αγνοηθούν"[vii].
Επιπτώσεις στην ανάπτυξη του εγκεφάλου
Πολλοί επιστήμονες πλέον συνδέουν την μεγαλύτερη έκθεση των παιδιών και των γονιών τους στις ασύρματες ακτινοβολίες με την με την έξαρση των παιδικών προβλημάτων νόησης και συμπεριφοράς.
Για παράδειγμα ο Δρ. Gerard Hyland, βιοφυσικός στο Πανεπιστήμιο Warwick και 2 φορές υποψήφιος για βραβείο Νόμπελ Ιατρικής, υποστηρίζει ότι οι ακτινοβολίες που εκπέμπονται από τα κινητά τηλέφωνα, παρεμποδίζουν την διαμόρφωση της φυσιολογικής ηλεκτρομαγνητικής δραστηριότητας του εγκεφάλου, η οποία σταθεροποιείται περίπου σε ηλικία 12 ετών, γεγονός που εξηγεί την αύξηση των περιστατικών υπερκινητικότητας και επιληψίας στις παιδικές ηλικίες.
Εθισμός στην τεχνολογία
Ειδικοί και ερευνητές υποστηρίζουν ότι η συνεχής χρήση κινητών τηλεφώνων, smartphone, tablet, ηλεκτρονικού υπολογιστή, laptop κλπ έχει αρνητικές επιπτώσεις στη συμπεριφορά και την κοινωνικοποίηση, συνδέεται με την κατάθλιψη, το άγχος, τη συρρίκνωση της προσοχής και άλλες ψυχικές διαταραχές.
Υπογονιμότητα
Ένας από τους μεγάλους κινδύνους για την νέα γενιά που μεγαλώνει έχοντας για πολλές ώρες την ημέρα κάποια κεραία (smartphone, wi-fi laptop κ.α.) που εκπέμπει ακτινοβολία υψηλών συχνοτήτων σε κοντινή απόσταση από τα γεννητικά όργανα, είναι η μείωση της γονιμότητας, που μπορεί να πλήξει ανεπανόρθωτα την αναπαραγωγική ικανότητα των νέων.
Το πόρισμα της διεθνούς επιστημονικής έκθεσης BioInitiative Report 2012 (Electromagnetic Field Exposure Effects on Fertility and reproduction) αναφέρει ότι:
"Υπάρχει μια πραγματική πλημμύρα νέων μελετών που αναφέρουν βλάβη του σπέρματος σε ανθρώπους και ζώα, οδηγώντας σε σημαντικές ανησυχίες για τη γονιμότητα, την αναπαραγωγή και την υγεία των απογόνων.
Αρκετά διεθνή εργαστήρια έχουν αναπαραγάγει μελέτες που δείχνουν δυσμενείς επιπτώσεις στην ποιότητα του σπέρματος, την κινητικότητα και την παθολογία στους άνδρες που χρησιμοποιούν κινητά τηλέφωνα, palmtop ή συσκευή τηλεειδοποίησης στη ζώνη τους ή σε μια τσέπη.
Μελέτες του ανθρώπινου σπέρματος δείχνουν γενετικές βλάβες από τα κινητά τηλέφωνα σε κατάσταση αναμονής και από ασύρματη χρήση φορητού υπολογιστή.
Το σπέρμα δεν μπορεί να επισκευάσει βλάβες του DNA.“
Οι ηγέτες της τεχνολογίας δίνουν το παράδειγμα
Μετά την αποκάλυψη ότι ο Steve Jobs, ο εκλιπών ιδρυτής της Apple, δεν άφηνε τα παιδιά του να χρησιμοποιούν i-pad[viii], έρχεται και o ιδρυτής της Microsoft Bill Gates, να δηλώσει σε συνέντευξη του στην εφημερίδα Mirror, ότι “Δεν έχουμε κινητά τηλέφωνα στο τραπέζι όταν τρώμε και δεν δώσαμε κινητά τηλέφωνα στα παιδιά μας μέχρι την ηλικία των 14 ετών”![ix]
Ο Evan Williams, ιδρυτής του Twitter, δήλωσε ότι "αντί των iPads, τα δύο νέα τους αγόρια έχουν εκατοντάδες βιβλία που μπορούν να πάρουν και να διαβάσουν ανά πάσα στιγμή"[x].
Ο επικεφαλής της τεχνολογίας του eBay στέλνει τα παιδιά του σε σχολείο όπου απαγορεύεται η χρήση ηλεκτρονικών υπολογιστών και κινητών τηλεφώνων, όπως και πολλοί εργαζόμενοι σε γίγαντες της Silicon Valley όπως η Google, η Apple, η Yahoo και η Hewlett-Packard[xi].
Η απαγόρευση του κινητού φέρνει καλύτερες επιδόσεις
Έρευνα του London School of Economics έδειξε ότι μετά την απαγόρευση των κινητών τηλεφώνων στα σχολεία οι βαθμοί στα τεστ βελτιώθηκαν κατά 6,4% με τους χαμηλότερους σε επιδόσεις μαθητές να παρουσιάζουν ακόμα μεγαλύτερη βελτίωση[xii].
Τι μπορώ να κάνω;
Επικοινωνήστε με το σχολείο για να δείτε αν εφαρμόζεται η εγκύκλιος του Υπουργείου Παιδείας και διαμαρτυρηθείτε αν υπάρχει αδιαφορία για το θέμα.
Το σημαντικότερο όμως είναι να εξηγήσετε στο παιδί σας τους πιθανούς κινδύνους για την ανάπτυξη του εγκεφάλου, την γονιμότητα κ.α. έτσι ώστε να περιορίσει μόνο του την χρήση ασύρματων συσκευών.
[i] http://www.lemonde.fr/education/article/2017/12/11/l-interdiction-du-telephone-portable-a-l-ecole-une-mesure-difficilement-applicable_5228060_1473685.html
[ii] https://www.minedu.gov.gr/publications/docs2016/KINITA-ATMIA.pdf
[iii] http://www.igata.gr/special-edition/8169147
[iv] Independent Expert Group on Mobile Phones,Mobile Phones and Health, Advice to Industry, (1.53), pp 8, April 2000.
[v] “German Academy of Pediatrics: Keep Kids Away from Mobiles”, Microwave News, Vol. 21, No. 4, p 5, Jan/Feb 2001.
[vi] Russian National Committee on Non-Ionizing Radiation Protection, CHILDREN AND MOBILE PHONES: THE HEALTH OF THE FOLLOWING GENERATIONS IS IN DANGER
[vii] https://guardian.ng/business-services/communication/cell-phone-wireless-radiation-classified-group-1-carcinogenic-to-humans/
[viii] http://www.imommy.gr/pateras/eimai-mpampas/article/5563/giati-o-stib-tzomps-den-afhne/
[ix] http://www.mirror.co.uk/tech/billionaire-tech-mogul-bill-gates-10265298
[x] https://www.nytimes.com/2014/09/11/fashion/steve-jobs-apple-was-a-low-tech-parent.html
[xi] http://www.nytimes.com/2011/10/23/technology/at-waldorf-school-in-silicon-valley-technology-can-wait.html
[xii] http://money.cnn.com/2015/05/18/technology/smartphones-schools-ban/index.html