Τι δεν γνωρίζετε για την ραδιενέργεια και το ραδόνιο στην Ελλάδα

• Ραδιενέργεια παράγεται από το υπέδαφος, δομικά υλικά (κεραμικά πλακάκια, πάγκοι γρανίτη, τούβλα, τσιμέντο, ελαφρόπετρα, πέτρες από ηφαιστειακή τέφρα, φωσφογύψος κ.α.), ιατρικά μηχανήματα, κεραμικά σκεύη, απόβλητα βιομηχανιών, νοσοκομείων, εργοστασίων τσιμέντου, αλουμίνας και φωσφορικών λιπασμάτων, σταθμούς παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας με καύση λιγνίτη κ.α.
• Αυξημένα επίπεδα ραδιενέργειας μπορούν να προκληθούν και εξαιτίας διαρροών από σταθμούς πυρηνικής ενέργειας (143 εργοστάσια στην Ευρώπη με κοντινότερα σε Βουλγαρία, Ρουμανία, Ουγγαρία και Τσεχία - προσεχώς και σε Τουρκία).
• Μετρήστε τα επίπεδα ραδιενέργειας στο χώρο σας με ένα μετρητή ραδιενέργειας (η πρόταση μας για ενοικίαση: o μετρητής Geiger Quartarad RD1212 – 50/70€ για 2ήμερη/7ήμερη ενοικίαση, 329€ αγορά και η πρόταση μας για αγορά: μετρητής Geiger Bosean FS-600 με τιμή 189€) ή ζητήστε τον Έλεγχο Ηλεκτρομαγνητικής Επιβάρυνσης του χώρου σας από μηχανικό της Home Biology.
• Έχετε κάποιον μετρητή ραδιενέργειας και θέλετε να ελέγξετε την καλή λειτουργία του; Στείλτε μας τον μετρητή σας και θα τον ελέγξουμε με ραδιοϊσότοπα Strontium-90 και Barium-133, με μόνο 25€ και δωρεάν όλα τα μεταφορικά.
• To ραδόνιο είναι ραδιενεργό αέριο που εκλύεται από το υπέδαφος και υπάρχει παντού – στην Ελλάδα καταγράφονται ανεβασμένες τιμές ραδονίου σε ~10% των κατοικιών!
• Επιβαρύνονται περισσότερο οι χαμηλοί όροφοι και τα υπόγεια, ιδιαίτερα σε περιοχές με ανεβασμένε επίπεδα ραδονίου – βρείτε την περιοχή σας στον χάρτη με τα επίπεδα ραδονίου στην Ελλάδα.
• Ανήκει στα αποδεδειγμένα καρκινογόνα και είναι η δεύτερη σημαντικότερη αιτία καρκίνου του πνεύμονα (πιο κοινή αιτία θανάτου από καρκίνο).
• Μετρήστε τα επίπεδα ραδονίου στο χώρο σας με τον μετρητή Corentium Home – 55 ευρώ εβδομαδιαία ενοικίαση, 249 ευρώ αγορά.
• Τα ανεβασμένα επίπεδα ραδονίου αντιμετωπίζονται με καλύτερο αερισμό των χώρων,  ανοίγοντας περισσότερο τα παράθυρα ή εγκαθιστώντας σύστημα τεχνητού εξαερισμού και με το σφράγισμα ενδεχόμενων ρωγμών σε τοίχους, δάπεδα και σωληνώσεις.

Γενικά για τη ραδιενέργεια (ιονίζουσες ακτινοβολίες)

Τα πάντα στη φύση αποτελούνται από άτομα. Τα ραδιενεργά άτομα είναι ασταθή γιατί οι πυρήνες τους έχουν πολλή ενέργεια.

Κατά την εξασθένηση τους σε πιο σταθερές μορφές εκπέμπουν ακτινοβολία (σωματίδια α, β και ακτίνες γ) η οποία αποκαλείται ιονίζουσα γιατί προκαλεί την απόσπαση ηλεκτρονίων από άλλα άτομα δημιουργώντας ιόντα.

Ο ιονισμός ενεργοποιεί την παραγωγή ελευθέρων ριζών στα κύτταρα του ανθρωπίνου σώματος και μπορεί να προκαλέσει αλλαγές στην δομή των χρωμοσωμάτων και της κυτταρικής μεμβράνης (μηχανισμοί που σχετίζονται με την ανάπτυξη καρκίνου).

Ανεβασμένα επίπεδα ραδιενέργειας μπορεί να προκαλέσουν ναυτία, εμετό, εγκαύματα, τριχόπτωση, στειρότητα, βλάβες στο ανοσοποιητικό σύστημα, αυξημένη εμφάνιση συγκεκριμένων τύπων καρκίνου και θάνατο.

Ειδικά για το ραδιενεργό αέριο ραδόνιο που αποτελεί την κύρια πηγή έκθεσης του πληθυσμού σε ραδιενέργεια, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας[1] αναφέρει ότι αποτελεί, μετά το κάπνισμα, τη δεύτερη σημαντικότερη αιτία του καρκίνου του πνεύμονα (η πιο κοινή αιτία θανάτου από καρκίνο[2]).

Από που δεχόμαστε ραδιενέργεια;

• 55% από το ραδιενεργό αέριο ραδόνιο που αναβλύζεται από διάφορα σημεία του εδάφους
• 15% από ιατρικές εφαρμογές (ακτινογραφίες, σπινθηρογραφήματα, ακτινοβόληση καρκινικών όγκων κλπ)
• 11% από ραδιενεργά ισότοπα που υπάρχουν φυσικά στο ίδιο μας το σώμα ή που περνούμε μέσω της τροφής
• 8% από ραδιενεργά υλικά στο φλοιό της γης
• 8% από τις κοσμικές ακτινοβολίες (από τον ήλιο και το διάστημα)
• 3% από καταναλωτικά είδη (πυρανιχνευτές, δομικά υλικά όπως ο γρανίτης, κάπνισμα, μαγείρεμα με φυσικό αέριο κ.α.)
• <1% από πυρηνικά εργοστάσια, πυρηνικές δοκιμές, μεταφορά ραδιενεργών υλικών κ.α. [3]

Πρόσφατα στατιστικά από τη Γερμανία δείχνουν ότι λόγω της συχνότερης πραγματοποίησης μαστογραφιών, αξονικών τομογραφιών κ.α. η συνολική ποσότητα ραδιενέργειας που δεχόμαστε από τεχνητές πηγές είναι πλέον αντίστοιχη με αυτή από φυσικές πηγές [4].

Που καταγράφονται συχνά ανεβασμένες τιμές ραδιενέργειας;

• Σε δομικά υλικά με υψηλό ποσοστό ραδιενεργών υλικών (π.χ. διάφορα κεραμικά πλακάκια, πάγκοι γρανίτη, τούβλα, τσιμέντο, ελαφρόπετρα, πέτρες από ηφαιστειακή τέφρα, φωσφογύψος κ.α.)
• Σε φαγητό με ραδιενεργά κατάλοιπα (π.χ. λαχανικά, γάλα, κρέας και ψάρια που προέρχονται από τις πληγείσες από τη ραδιενέργεια περιοχές στην Ιαπωνία και τις γειτονικές περιοχές - οτιδήποτε έχει παραχθεί μετά τις 12 Μαρτίου 2011).
• Σε ρολόγια που φωσφορίζουν, κεραμικά σκεύη, πυρανιχνευτές ιονισμού κ.α.
• Στις κουζίνες που λειτουργούν με φυσικό αέριο
• Σε νερό από πηγάδια
• Κοντά σε πυρηνικά εργοστάσια και αντιδραστήρες, ιδιαίτερα μετά από κάποιο πυρηνικό ατύχημα (για το οποίο ενδεχομένως να μην ενημερωθεί το κοινό – ή να ενημερωθεί πολύ καθυστερημένα όπως έγινε με το ατύχημα του Τσέρνομπιλ).
• Σε απόβλητα βιομηχανιών, νοσοκομείων (εφαρμογές πυρηνικής ιατρικής) κ.α.
• Σε περιοχές με πολύ ψηλό υψόμετρο (υψηλότερα επίπεδα κοσμικών ακτινοβολιών)
• Σε περιοχές με υψηλότερα ποσοστά ραδονίου, θορίου, ουρανίου κ.α. στο υπέδαφος (στην Ελλάδα: Καμμένα Βούρλα, Ικαρία, Νεράιδα Θεσπρωτίας, Καβάλα, Δοξάτο Δράμας, Μύκονος, κ.α.)
• Σε σπήλαια, ιαματικές πηγές και ορυχεία
• Σε ακτινοδιαγνωστικά εργαστήρια
• Σε εργοστάσια τσιμέντου, αλουμίνας και φωσφορικών λιπασμάτων, σε γεωτρήσεις πετρελαίου και σε σταθμούς παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας με καύση λιγνίτη κ.α.
• Στα αεροπλάνα κατά τη διάρκεια των πτήσεων

Πως μετράμε τη ραδιενέργεια και ποια τα ασφαλή όρια έκθεσης; Τι ισχύει στην εγκυμοσύνη;

Οι περισσότεροι μετρητές ραδιενέργειας καταγράφουν τον ρυθμό ενεργού δόσης ραδιενέργειας, που συνήθως μετράται σε μετράται σε μSv/h (μικρο σιβέρτ ανά ώρα).

Οι φυσιολογικές τιμές ραδιενέργειας στο περιβάλλον είναι γενικά <0,3 μSv/h (π.χ. 0,13 μSv/h είναι παγκόσμιος μέσος όρος έκθεσης σε φυσικές πηγές ραδιενέργειας - εκτός ραδονίου [10] και τιμές μεγαλύτερες τιμές από 0,4 μSv/h ενεργοποιούν συναγερμό στη Φιλανδία).

Τα όρια έκθεσης που ορίζει η νομοθεσία είναι τα εξής:

• Ελληνικό και ευρωπαϊκό όριο επαγγελματικά εκτιθέμενων: 10 μSv/h (20 mSv/έτος - 2000 εργατοώρες το χρόνο)[11]
• Ελληνικό όριο επαγγελματικά εκτιθέμενων κατά τη διάρκεια εγκυμοσύνης: 0,70 μSv/h (1 mSv/έτος – 1440 εργατοώρες τους 9 μήνες)

Πιθανές επιπτώσεις υγείας ανάλογα με τον ρυθμό δόσης ραδιενέργειας [12]

• 100 μSv/h: αυξημένη πιθανότητα αρρώστιας
• 100.000 μSv/h: ναυτία, εμετός (radiation sickness)
• 1.000.000 μSv/h: αυξημένη πιθανότητα καρκίνου
• 10.000.000 μSv/h: βλάβες σε όργανα και θάνατος μέσα σε λίγες ώρες

Η αμερικανική Πυρηνική Ρυθμιστική Επιτροπή (NRC) χαρακτηρίζει ως περιοχές υψηλής ραδιενέργειας σε πυρηνικό σταθμό ή μετά από πυρηνικό ατύχημα όταν υπερβαίνονται τα 1000 μSv/h[13].

Πολλαπλασιάζοντας τον ρυθμό δόσης με τον χρόνο έκθεσης προκύπτει και η συνολική δόση ραδιενέργειας σε ένα συγκεκριμένο χρονικό διάστημα.

Σύμφωνα με την Επιστημονική Επιτροπή των Ηνωμένων Εθνών για τις Επιπτώσεις της Ατομικής Ακτινοβολίας (UNSCEAR) οι επιπτώσεις από την ραδιενέργεια στον άνθρωπο ανά δόση ακτινοβολίας είναι οι εξής:

• <10 mSv: Δεν υπάρχει άμεση απόδειξη για επιπτώσεις υγείας
• 10-1000 mSv: Όχι άμεσες επιπτώσεις, αυξημένη εμφάνιση συγκεκριμένων τύπων καρκίνου σε εκτεθειμένους πληθυσμούς σε υψηλότερες δόσεις ακτινοβολίας
• 1000-10000 mSv: Ναυτία, εμετός (radiation sickness), πιθανότητα θανάτου, αυξημένη εμφάνιση συγκεκριμένων τύπων καρκίνου σε εκτεθειμένους πληθυσμούς
• >10000 mSv: Θάνατος

Παραδείγματα τιμών δόσης ραδιενέργειας:

• 10ωρη πτήση με αεροπλάνο: 0,03 mSv
• Ακτινογραφία θώρακα: 0,05 mSv
• Αξονική τομογραφία: 10 mSv
• Ραδόνιο (ετήσια έκθεση): 0,2-10 mSv (μέση τιμή 1,26 mSv)
• Υπέδαφος (ετήσια έκθεση): 0,3-1 mSv (μέση τιμή 0,48 mSv)
• Τροφές (ετήσια έκθεση): 0,2-1 mSv (μέση τιμή 0,29 mSv)
• Κοσμική ακτινοβολία (ετήσια έκθεση): 0,3-1 mSv (μέση τιμή 0,39 mSv)
• Ολική ετήσια έκθεση σε ραδιενέργεια από το φυσικό περιβάλλον: 1-13 mSv (μέση τιμή 2,4 mSv)

Όπως είναι προφανές, συνηθισμένες ιατρικές εφαρμογές (ακτινογραφία, αξονική τομογραφία, σπινθηρογράφημα κ.α.) μπορεί να αυξήσουν σημαντικά την ετήσια δόση ραδιενέργειας που λαμβάνουμε.

Ειδικά κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, η Ελληνική Επιτροπή Ατομικής Ενέργειας (ΕΕΑΕ), που αποτελεί την εθνική ρυθμιστική αρχή στους τομείς της ασφάλειας των ακτινοβολιών και της πυρηνικής ασφάλειας, προτείνει να αναζητούνται εναλλακτικές διαγνωστικές μέθοδοι ή θεραπείες με μηδενική ή χαμηλότερη ακτινική επιβάρυνση του εμβρύου. Δείτε αναλυτικά το ενημερωτικό υλικό της ΕΕΑΕ με αναλυτικές πληροφορίες για τα επίπεδα ραδιενεργού δόσης που λαμβάνει το κύημα με διάφορες ιατρικές εφαρμογές κάνοντας κλικ εδώ.

Μετρήστε εύκολα τα επίπεδα ραδιενέργειας στο χώρο σας με τον μετρητή BOSEAN FS-600

Έχετε κάποιον μετρητή ραδιενέργειας και θέλετε να ελέγξετε την καλή λειτουργία του;

Στείλτε μας τον μετρητή σας και θα τον ελέγξουμε με ραδιοϊσότοπα Strontium-90 και Barium-133, με μόνο 25€ και δωρεάν όλα τα μεταφορικά.

Τι είναι το ραδόνιο και που το συναντάμε;

Το ραδόνιο είναι ένα ραδιενεργό αέριο που προέρχεται από τη διάσπαση του ουρανίου που βρίσκεται στο φλοιό της γης και αποτελεί ακόμα την κύρια πηγή έκθεσης του ανθρώπου σε ραδιενέργεια.

Το ραδόνιο εκλύεται από το έδαφος, εισέρχεται στα κτίρια από σωληνώσεις και ρωγμές και συσσωρεύεται ιδιαίτερα σε χαμηλούς ορόφους με ελλιπή εξαερισμό.

Οι σημερινές πρακτικές της χρήσης αεροστεγών κουφωμάτων, πορτών και λοιπών υλικών δόμησης για λόγους θερμικής μόνωσης, αυξάνουν την συγκέντρωση ραδονίου στις σύγχρονες κατοικίες.

Ανεβασμένες τιμές ραδονίου καταγράφονται κύρια σε υπόγειους και ισόγειους χώρους, ιδιαίτερα σε περιοχές με πιο ραδιενεργό υπέδαφος (δείτε παρακάτω).

Επίσης, κοντά σε κοντά σε καλώδια υψηλής ή μέσης τάσης, καθώς έρευνα του Πανεπιστημίου του Bristol έδειξε ότι η ύπαρξη υψηλών τιμών επιπέδων ακτινοβολιών χαμηλών συχνοτήτων αυξάνει μέχρι και 18 φορές την συσσώρευση των σωματιδίων ραδονίου στο χώρο[15].

Σε ποιες περιοχές της Ελλάδας καταγράφονται οι πιο υψηλές τιμές ραδονίου;

Έρευνες σε διάφορες περιοχές της χώρας έχουν εντοπίσει σημαντικό ποσοστό κατοικιών με ανεβασμένες τιμές ραδονίου.

Έρευνα σε χώρους εργασίας σε όλη την Ελλάδα [43] έχει καταγράψει ανεβασμένες τιμές ραδονίου (>200Bq/m3) σε περίπου 10% των χώρων (συνολικό δείγμα 561 χώροι εργασίας).

Τα Πανεπιστήμια Αθηνών και Πόρτσμουθ [44] πραγματοποιώντας δειγματοληπτικές μετρήσεις ραδονίου σε διάφορες περιοχές της χώρας έχουν καταγράψει ανεβασμένες τιμές ραδονίου (>150Bq/m3) περίπου στο 6% των κατοικιών (σε συνολικό δείγμα 797 κατοικιών) και τις παρακάτω μέγιστες συγκεντρώσεις ραδονίου:

Περιοχή	Bq/m3
Αλεξανδρούπολη	88.9
Δωμάτια Δράμας	492.1
Αρναία Χαλκιδικής	1291.3
Θεσσαλονίκη	188.7
Λιτόχωρο	96.5
Λεπτοκαρυά Πιερίας	137.4
Ιωάννινα	595.1
Βόλος	64.6
Τιθωρέα	500
Πολύδροσο	88.2
Μήλος	59.3
Ικαρία	199.8
Λήμνος	307.1
Μυτιλήνη	321.9
Μολαοί Λακωνίας	44.4
Μεγαλόπολη	37
Τρίπολη	270.1
Σπάρτη	92.5
Πύργος	53.8
Αθήνα-Πειραιάς	203.3
Λαύριο Αττικής	260.7
Χανιά	500
Ρέθυμνο	126
Ηράκλειο	160
Λασίθι	106

Σε άλλες καταγραφές ραδονίου έχουν εντοπιστεί ανεβασμένες τιμές στις εξής περιοχές [45]:

Περιοχή	Bq/m3
Νεράιδα Θεσπρωτίας	511
Μελιβοία Ξάνθης	460
Κέντρο Καβάλας	350
Σέλερο Ξάνθης	320
Πρασινάδα Δράμας	280
Μύκονος Κυκλάδων	280
Δεσκάτη Γρεβενών	279
Πεντάλοφο Κοζάνη	258
Νικίσιανη Καβάλας	237
Κέντρο Θεσ/νίκης	220
Δοξάτο Δράμας	211
Γενισέα Ξάνθης	200

 

Νέα έρευνα του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης στην πόλη της Ξάνθης έδειξε υψηλές τιμές ραδονίου (>200Bq/m3) στο 40% των κατοικιών που μετρήθηκαν και πολύ υψηλές (>400Bq/m3) στο 11% [47].

Επιβεβαιώνονται δυστυχώς στοιχεία παλαιότερης έρευνας του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου της Θεσσαλονίκης όπου μέσες τιμές >200Bq/m3 είχαν καταγραφεί σε 35 από τα 77 σχολεία της περιοχής [48].

Οι ανεβασμένες τιμές ραδονίου δεν οφείλονται στα δομικά υλικά αλλά στο υπέδαφος της περιοχής ή/και στην έλλειψη στερεών θεμελίων.

Όπως αναφέρει ο καθηγητής κ. Κωνσταντίνος Ουζούνης, ο οποίος συμμετείχε στην νέα έρευνα «παρόλο που η έρευνά μας περιορίστηκε στον οικισμό της Παλιάς Πόλης της Ξάνθης, σημαντικές συγκεντρώσεις υπάρχουν και σε άλλες περιοχές της πόλης»[49].

Χάρτες επιπέδων ραδονίου στην Ελλάδα

Η Ελληνική Επιτροπή Ατομικής Ενέργειας έχει δημιουργήσει χάρτη που ανανεώνεται συνεχώς στον οποίο καταγράφονται τα μέσα επίπεδα ραδονίου σε όλη τη χώρα με βάση τα δοσίμετρα ραδονίου που τοποθετεί σε διάφορες κατοικίες και χώρους εργασίας.

Υψηλότερες τιμές με βάση τα μέχρι τώρα στοιχεία καταγράφονται στους νομούς Ιωαννίνων, Καρδίτσας, Θεσσαλονίκης, Χαλκιδικής, Καβάλας, Δράμας, Ξάνθης και Ικαρίας. Δείτε εδώ τον αναλυτικό χάρτη ραδονίου.

Μετρήσεις ραδονίου σε όλη την χώρα έχει πραγματοποιήσει και το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο [46]. Στον χάρτη φαίνονται με πιο σκούρο χρώμα και άλλες περιοχές με ανεβασμένες τιμές ραδιενέργειας.

Υπάρχουν επιπτώσεις στην υγεία από το ραδιενεργό αέριο ραδόνιο;

Το ραδόνιο χρησιμοποιείται για θεραπευτικούς σκοπούς σε δεκάδες ιαματικά λουτρά ή σπηλιές ραδονίου σε όλο τον κόσμο, όπου οι ασθενείς εκτίθενται σε πολύ υψηλές συγκεντρώσεις ραδονίου για περιορισμένο κάθε φορά χρόνο. Ωστόσο, η μακροχρόνια έκθεση σε υψηλότερα από το κανονικό επίπεδα, όπως συμβαίνει εξαιτίας της εισόδου ραδονίου από ρωγμές και σωληνώσεις στις κατοικίες και της συσσώρευσης του σε χώρους πολύωρης χρήσης, αποτελεί πιθανό επιβαρυντικό παράγοντα για τον άνθρωπο.

Το ραδόνιο έχει ενταχθεί στα αποδεδειγμένα καρκινογόνα (Group 1 human carcinogen) από το Διεθνές Πρακτορείο Έρευνας για τον Καρκίνο (IARC - International Agency for Research on Cancer) από το 1988 και σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας[16]:

• Το ραδόνιο είναι, μετά το κάπνισμα, η δεύτερη σημαντικότερη αιτία του καρκίνου του πνεύμονα σε πολλές χώρες.
• Προκαλεί μεταξύ 3% και 14% όλων των καρκίνων του πνεύμονα, ανάλογα με το μέσο επίπεδο ραδονίου σε μια χώρα.
• Είναι η κύρια αιτία του καρκίνου του πνεύμονα στους μη καπνιστές.
• Όσο μικρότερη είναι η συγκέντρωση ραδονίου σε ένα σπίτι, τόσο χαμηλότερος είναι ο κίνδυνος.
• Δεν υπάρχει όριο κάτω από το οποίο η έκθεση σε ραδόνιο δεν φέρει κανένα κίνδυνο.
• Η πιθανότητα καρκίνου του πνεύμονα αυξάνεται κατά 16% για κάθε 100 Bq/m3 αύξησης στη συγκέντρωση ραδονίου!

Στην Ευρωπαϊκή Ένωση ο καρκίνος του πνεύμονα είναι η πιο κοινή αιτία (περίπου 20%) θανάτου από καρκίνο[17].

Με βάση επιδημιολογικές έρευνες σε εννέα χώρες της ΕΕ εκτιμήθηκε ότι περίπου το 9% των θανάτων από καρκίνο του πνεύμονα μπορεί να οφείλεται σε έκθεση σε ραδόνιο στο σπίτι. Με βάση αυτές τις επιδημιολογικές μελέτες εκτιμάται ότι το 2006, στην ΕΕ των 25, περίπου 21.000 θάνατοι από καρκίνο του πνεύμονα οφείλονταν στην έκθεση σε ραδόνιο.

 

Πως μετράμε το ραδόνιο και ποια τα ασφαλή όρια έκθεσης;

Η αξιολόγηση των επιπέδων ραδιενεργού αερίου ραδονίου σε ένα χώρο γίνεται με ψηφιακούς μετρητές ραδονίου, ανιχνευτές άλφα ή δοσίμετρα ραδονίου που καταγράφουν τη συγκέντρωση ραδονίου ανά κυβικό μέτρο (σε Bq/m3) όπου Becquerel (Bq - μπεκερέλ) ο αριθμός των ραδιενεργών διασπάσεων ανά δευτερόλεπτο. Άλλη μονάδα συγκέντρωσης ραδονίου που χρησιμοποιείται είναι το pCi/lt (πικο-κιουρί ανά λίτρο), όπου 37 Bq/m3 = 1 pCi/lt.

Οι μέσες τιμές συγκέντρωσης ραδονίου διαφέρουν από περιοχή σε περιοχή και είναι μεγαλύτερες στους εσωτερικούς χώρους, π..χ. στις Η.Π.Α. οι μέσες τιμές είναι 15 Bq/m3 σε εξωτερικούς χώρους και 50 Bq/m3 σε εσωτερικούς χώρους[18].

Τα επίσημα και προτεινόμενα όρια έκθεσης σε ραδόνιο είναι τα εξής:

• Ελληνικό όριο επαγγελματικά εκτιθέμενων: 3000 Bq/m3 (2000 ετήσιες εργατοώρες)
• Ευρωπαϊκή Ένωση[19] (προτεινόμενο για υφιστάμενα κτίρια): 400 Bq/m3
• Ευρωπαϊκή Ένωση (προτεινόμενο για νέα κτίρια): 200 Bq/m3
• Αμερικανικό Πρακτορείο Περιβαλλοντικής Προστασίας (EPA): 150 Bq/m3
• Γερμανικό Ινστιτούτο Βιολογίας Κτιρίων (IBN = Institut für Baubiologie + Ökologie Neubeuern): ασθενή<30 Bq/m3, πολύ ισχυρά > 200 Bq/m3

Μετρήστε εύκολα τα επίπεδα ραδονίου στο χώρο σας με τον ψηφιακό μετρητή ραδονίου Corentium Home!

Αν καταγράψω ανεβασμένες τιμές ραδονίου στο χώρο μου πως μπορώ να το μειώσω;

1.Αερίστε περισσότερο το χώρο ανοίγοντας τα παράθυρα ή εγκαθιστώντας ένα σύστημα τεχνητού εξαερισμού

2.Εντοπίστε τις ρωγμές σε τοίχους και δάπεδο και σφραγίστε τις

3.Αν βρίσκεστε στο στάδιο της κατασκευής υπάρχει η δυνατότητα τοποθέτησης ειδικών στεγανοποιητικών μεμβρανών ή η δημιουργία κενού ή ειδικού υποδαπέδου κάτω από το δάπεδο του υπογείου

Ποιες οι επιπτώσεις στην υγεία από τα πυρηνικά ατυχήματα;

Κοντά στα σημεία πυρηνικών ατυχημάτων η έκθεση σε πολύ υψηλά επίπεδα ραδιενέργειας μπορεί να προκαλέσει ναυτία και εμετούς, καταρράκτη, στείρωση, τριχόπτωση και σε κάποιες περιπτώσεις θάνατο[20],[21].

Τα υψηλά επίπεδα ραδιενέργειας λόγω ατυχήματος μπορεί να διατηρηθούν σε μια περιοχή για χρόνια.

Τα ραδιοϊσότοπα που εκλύονται σε ένα πυρηνικό ατύχημα ρυπαίνουν τον αέρα και καταλήγουν στα λαχανικά και το πόσιμο νερό και από εκεί στα ζώα, το γάλα και τον άνθρωπο.

Στα πυρηνικά ατυχήματα εκλύονται στην ατμόσφαιρα ραδιενεργά στοιχεία με πολύ μικρότερους χρόνους ημιζωής, που εκπέμπουν περισσότερη ακτινοβολία σε μικρότερο διάστημα και επιβαρύνουν περισσότερο τα κύτταρα συγκεκριμένων οργάνων (π.χ. ραδιενεργό ιώδιο-131, κέσιο-137, στρόντιο-90 κ.α.).

Ωστόσο, οι εκτιμήσεις των επιστημόνων για τις επιπτώσεις στην υγεία από τα διάφορα πυρηνικά ατυχήματα διαφέρουν αρκετά, με πιο σημαντικό το παράδειγμα του πυρηνικού ατυχήματος το 1986 στο Τσέρνομπιλ[22]. Μερίδα επιστημόνων υποστηρίζει ότι το ατύχημα προκάλεσε μεγάλη αύξηση στους καρκίνους (κυρίως θυρεοειδούς και λευχαιμίες), τις γενετικές παραμορφώσεις και την πρόωρη παιδική θνησιμότητα και θεωρεί ότι οι σχετιζόμενοι θάνατοι πλησιάζουν το 1 εκατομμύριο, αριθμός που συνεχώς θα αυξάνεται[23]. Αντίθετα η Επιστημονική Επιτροπή των Ηνωμένων Εθνών για τις Επιπτώσεις από την Ατομική Ενέργεια (UNSCEAR) σε πρόσφατη αναθεώρηση των επιστημονικών δεδομένων υποστήριξε ότι, εκτός από τους 57 θανάτους που προήλθαν από την αρχική έκρηξη, στη διαρροή ραδιενέργειας αποδίδονται μόνο 4000 περιστατικά καρκίνου του θυρεοειδούς[24]. Να σημειωθεί ότι η έλλειψη ιωδίου στη διατροφή των κατοίκων των συγκεκριμένων περιοχών αποτέλεσε πρόσθετο παράγοντα στην ανάπτυξη του καρκίνου θυρεοειδούς[25]. Επίσης, η εκκένωση περιοχών, η ανεργία και τα οικονομικά προβλήματα που ακολούθησαν το ατύχημα επηρέασαν ψυχολογικά μεγάλη μερίδα πληθυσμού, γεγονός που από μόνο του είχε αρνητικές επιπτώσεις υγείας.

Πως συγκρίνεται το πυρηνικό ατύχημα της Φουκοσίμα με αυτό του Τσέρνομπιλ;

Στην κλίμακα επικινδυνότητας πυρηνικών ατυχημάτων, το ατύχημα στο Τσερνομπίλ, που είχε θεωρηθεί το μεγαλύτερο μέχρι τώρα, ήταν βαθμού 7. Το ατύχημα στην Φουκοσίμα ενώ αρχικά χαρακτηριζόταν βαθμού 4, πρόσφατα αναβαθμίστηκε σε βαθμού 7 (ανακοίνωση του Διεθνούς Πρακτορείου Πυρηνικής Ενέργειας στις 12 Απριλίου 2011[26]). Στο Τσέρνομπιλ είχε σημειωθεί έκρηξη και ο καπνός από τη φωτιά μετέφερε μεγάλες ποσότητες ραδιενεργών υλικών για περίπου 10 μέρες σε όλη την Ευρώπη, μολύνοντας σημαντικά το νερό και τα τρόφιμα. Στη Φουκοσίμα υπάρχει σταδιακή ρύπανση του αέρα η οποία μπορεί να ξεπεράσει συνολικά αυτή του Τσέρνομπιλ, αφού υπάρχουν πολύ περισσότερα πυρηνικά καύσιμα (1760 τόνοι έναντι μόνο 180) και η διαρροή ραδιενέργειας μπορεί να συνεχιστεί για δεκαετίες[27]. Η κύρια διαρροή ραδιενέργειας προς το παρόν γίνεται προς τη θάλασσα ρυπαίνοντας τα ψάρια και τα φύκια.

Υπάρχει κίνδυνος για την Ελλάδα λόγω της διαρροής ραδιενέργειας από τους πυρηνικούς αντιδραστήρες στην Ιαπωνία;

Για απομακρυσμένες χώρες όπως η Ελλάδα το πρόβλημα δεν είναι τόσο η αύξηση των επιπέδων ραδιενέργειας στην ατμόσφαιρα, αλλά η αυξημένη κατανάλωση ραδιενεργών στοιχείων μέσω της τροφικής αλυσίδας. Η Ελληνική Επιτροπή Ατομικής Ενέργειας που πραγματοποιεί συνεχώς μετρήσεις στον αέρα, το νερό της βροχής, τα χόρτα, το γάλα από ζώα ελευθέρας βοσκής και το πόσιμο νερό, διαβεβαιώνει ότι «πρόκειται για εξαιρετικά μικρές συγκεντρώσεις, οι οποίες είναι πολύ κάτω από τα επιτρεπτά όρια ασφαλείας» . Η ΕΕΑΕ υποστηρίζει επίσης ότι οι ποσότητες ραδιενέργειας που ανιχνεύτηκαν στις τροφές «δεν ενέχουν τον παραμικρό κίνδυνο για την υγεία ή το περιβάλλον» και ότι «δεν απαιτείται κανένα απολύτως μέτρο προστασίας και καμία αλλαγή στις διατροφικές ή άλλες συνήθειες του πληθυσμού» (ανακοίνωση στις 5 Απριλίου 2011[28] - για νεότερες ανακοινώσεις επισκεφτείτε την ιστοσελίδα της ΕΕΑΕ: http://www.eeae.gr). Αντίθετα, η γαλλική Επιτροπή Έρευνας και Πληροφορίας για τη Ραδιενέργεια (CRIIRAD), που επίσης μετρά τα επίπεδα ραδιενεργών στοιχείων, σε έκθεσή της αναφέρει ότι συγκεκριμένες τροφές είναι λογικό να αποφεύγονται ειδικά από τα παιδιά και τις εγκύους, δεδομένου ότι δεν μπορεί να προβλεφθεί για πόσο καιρό θα συνεχιστεί η ραδιενεργός ρύπανση της τροφικής αλυσίδας.

Πόσο υπαρκτός είναι ο κίνδυνος πυρηνικού ατυχήματος σήμερα;

Τα πυρηνικά ατυχήματα δεν αποτελούν σπάνιο φαινόμενο. Μέχρι σήμερα έχουν καταγραφεί περισσότερα από 152 περιστατικά διαρροής ραδιενέργειας σε πυρηνικά εργοστάσια, βιομηχανικές εγκαταστάσεις, πυρηνικές δοκιμές κ.α. [5]

Σε πολλές περιπτώσεις πυρηνικών διαρροών και ατυχημάτων, όπως στο Τσερνομπίλ, το κοινό ενημερώνεται καθυστερημένα, με αποτέλεσμα να μην προλαβαίνει να λάβει μέτρα προφύλαξης.

Με τον μετρητή ραδιενέργειας Radex RD1212 μπορείτε να διαπιστώνετε πρώτοι κάθε αύξηση των επιπέδων ραδιενέργειας στην περιοχή σας!

Για την Ελλάδα ο σημαντικότερος κίνδυνος προέρχεται από τους 143 ευρωπαϊκούς πυρηνικούς σταθμούς, με κοντινότερους σε εμάς αυτούς της Βουλγαρίας, της Ρουμανίας, της Ουγγαρίας και της Τσεχίας. Πυρηνικά εργοστάσια σχεδιάζει να δημιουργήσει και η Τουρκία, η Αλβανία και η ΠΓΔΜ. Όλες οι χώρες που χρησιμοποιούν πυρηνική ενέργεια υποστηρίζουν ότι δεν υπάρχει κανένας κίνδυνος αλλά όπως χαρακτηριστικά αναφέρει ο Ιάπωνας ειδικός στην πυρηνική ενέργεια Hiroshe Takashi, αν οι πυρηνικοί αντιδραστήρες ήταν τόσο ασφαλείς, δεν θα τους έχτιζαν σε απομακρυσμένα μέρη, αλλά στα κέντρα των πόλεων ώστε να γλιτώσουν τις ενεργειακές απώλειες λόγω μεταφοράς στα καλώδια[[6]].

Τρόποι μείωσης της έκθεσης σε ραδιενέργεια από πυρηνικό ατύχημα

• Αποφύγετε την κατανάλωση λαχανικών, κρέατος, ψαριών και γάλακτος που προέρχονται από τις πληγείσες από τη ραδιενέργεια περιοχές.
• Οι μεγαλύτερες συγκεντρώσεις ραδιοϊσοτόπων υπάρχουν στα φυλλώδη λαχανικά (π.χ. μαρούλι, σπανάκι, λάχανο κλπ), με εξαίρεση αυτά που παράγονται σε θερμοκήπια.
• Πλύνετε καλά τα λαχανικά πριν τα καταναλώσετε (αν και η γαλλική Επιτροπή Έρευνας και Πληροφορίας για τη Ραδιενέργεια υποστηρίζει ότι η πρακτική αυτή δεν είναι ιδιαίτερα αποτελεσματική).
• Επίσης τα ραδιοϊσότοπα συγκεντρώνονται ιδιαίτερα στο γάλα, την κρέμα και το τυρί από ζώα που βόσκουν έξω και τρέφονται με χόρτα (πιο επιβαρημένο το πρόβειο).
• Χρησιμοποιείστε φίλτρο νερού (π.χ. άνθρακα) για το νερό που πίνετε.
• Η λήψη ιωδιούχου καλίου προτείνεται μόνο πριν ή ακριβώς μετά την έκθεση σε υψηλά επίπεδα ραδιενέργειας (δεν ενδείκνυται για τη χώρα μας). Το ιώδιο προστατεύει μόνο το θυρεοειδή, αφού τον γεμίζει, εμποδίζοντας την απορρόφηση του ραδιενεργού ιωδίου.
• Μην ξεκινήσετε προληπτικά την λήψη ιωδίου, καθώς έχει και αυτή αρνητικές επιπτώσεις στην υγεία. Φροντίστε να καλύπτετε τις καθημερινές ανάγκες του οργανισμού σε ιώδιο μέσω της διατροφής (φυσικές πηγές ιωδίου: θαλασσινά, τυρί κ.α.). Για κάποιον που έχει έλλειψη ιωδίου στη διατροφή του ίσως έχει νόημα η λήψη συμπληρωμάτων φυκιών (π.χ. Kelp) τα οποία περιέχουν ιώδιο αλλά σε χαμηλότερες δοσολογίες.
• Με την ίδια λογική, πιθανή προστασία ίσως προσφέρουν συμπληρώματα βιταμινών και μετάλλων που περιέχουν και ποσότητες μη ραδιενεργών μορφών κεσίου και στροντίου.
• Άλλα συμπληρώματα που προτείνονται είναι το NAC (N-Acetyl-Cysteine), η χλωρέλα, η σπιρουλίνα, η πηκτίνη κ.α.
• Αν καταγράφονται ανεβασμένα επίπεδα ραδιενέργειας, προτείνεται η παραμονή σε εσωτερικούς χώρους με κλειστά παράθυρα ή/και η χρήση ειδικής μάσκας με φίλτρο για τα ραδιενεργά σωματίδια.

Ποιες οι επιπτώσεις υγείας από την έκθεση σε ραδιενέργεια;

Η Επιστημονική Επιτροπή των Ηνωμένων Εθνών για τις Επιπτώσεις της Ατομικής Ακτινοβολίας (UNSCEAR)[9] εξηγεί αναλυτικά το μηχανισμό δράσης των ιονίζουσων ακτινοβολιών:

«Όταν ακτινοβολία περνά μέσα από υλικό, προκαλεί ιονισμό που μπορεί να βλάψει τις χημικές δομές (...) Αυτό δεν είναι σημαντικό, εάν η επισκευή τρων βλαβών είναι επιτυχής ή εάν ο αριθμός των κυττάρων που θανατώνονται δεν είναι μεγάλος.

Ωστόσο, είναι δυνατόν το DNA να μην διορθωθεί σωστά (...)το κύτταρο να επιβιώσει και η μετάλλαξη στο DNA να αντιγραφεί καθώς το κύτταρο διαιρείται. Αυτό μπορεί να είναι η αρχή μιας διαδικασίας που θα μπορούσε τελικά να οδηγήσει σε σχηματισμό ενός καρκίνου.

Η σοβαρότητα της κάθε άμεσης επίδρασης (από τη ραδιενέργεια) θα εξαρτηθεί από το συνολικό ποσό της έκθεσης σε ακτινοβολία μέσα σε μια δεδομένη χρονική περίοδο που ονομάζεται δόση ακτινοβολίας.

Εάν ένα άτομο έχει εκτεθεί σε πολύ υψηλά επίπεδα ακτινοβολίας για σημαντικό χρονικό διάστημα και η συσσωρευμένη δόση είναι υψηλή, ένας μεγάλος αριθμός κυττάρων μπορεί να σκοτωθεί. Αυτό προκαλεί σοβαρή βλάβη στο άτομο που έχει εκτεθεί π.χ. εγκαύματα στο δέρμα, τριχόπτωση, στειρότητα, βλάβη στα αγγεία συστήματα παραγωγής και το ανοσοποιητικό σύστημα (...) σε πολύ υψηλές δόσεις, η ανάρρωση δεν είναι δυνατή, οδηγώντας στο θάνατο σε ημέρες ή εβδομάδες.

Σε χαμηλότερες δόσεις ακτινοβολίας, κάτω από τα επίπεδα που συνδέονται με την πρώιμη έναρξη του τραυματισμού λόγω του θανάτου των κυττάρων, ένας εκτεθειμένος πληθυσμός μπορεί να παρουσιάσει αυξημένη συχνότητα εμφάνισης ορισμένων τύπων καρκίνου, χρόνια με δεκαετίες αργότερα, σε σύγκριση με πληθυσμούς που δεν είχαν εκτεθεί.

Από την άποψη αυτή ιονίζουσα ακτινοβολία είναι καρκινογόνο παρόμοιο με τον καπνό του τσιγάρου και η συχνότητα εμφάνισης καρκίνου αυξάνει στον πληθυσμό ανάλογα με τη δόση ακτινοβολίας που λαμβάνει.».

Ποιοι παράγοντες σχετίζονται με τις επιπτώσεις από ιονίζουσες ακτινοβολίες;

Είδος ιονίζουσας ακτινοβολίας

Σωματίδια α: επικίνδυνα κυρίως όταν γίνεται κατάποση τους μέσω του φαγητού ή εισπνοή τους μέσω του αέρα (ραδόνιο). Μπορούν εύκολα να θωρακιστούν ακόμη και με ένα κομμάτι χαρτί

Σωματίδια β: επικίνδυνα κυρίως όταν γίνεται κατάποση τους μέσω του φαγητού ή εισπνοή τους μέσω του αέρα. Μπορούν να θωρακιστούν με κάποιο λεπτό φύλλο μετάλλου (π.χ. αλουμίνιο)

Ακτινοβολία γ, Χ: έχουν μεγάλη διεισδυτικότητα και μπορούν να ταξιδέψουν αρκετά μέτρα στον αέρα. Θωρακίζονται δύσκολα με συγκεκριμένο πάχος τσιμέντου, μόλυβδου, χάλυβα κ.α.

Εσωτερική VS Εξωτερική έκθεση

Οι επιστήμονες συχνά δεν διαχωρίζουν την εξωτερική δόση ραδιενέργειας από αυτή που δεχόμαστε εσωτερικά όταν έχουμε εισπνεύσει ή καταναλώσει ένα ραδιενεργό υλικό. Το γεγονός αυτό είναι παραπλανητικό αφού όπως αναφέρει και ο πρώην γραμματέας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τους Κινδύνους από Ακτινοβολίες «είναι σαν να συγκρίνουμε το να ζεσταινόμαστε δίπλα σε φωτιά με το να καταπίνουμε αναμμένο κάρβουνο!»[7]. Σύμφωνα με επιστημονική θεωρία, η μακροχρόνια έκθεση σε πολύ χαμηλά επίπεδα ραδιενέργειας (όπως συμβαίνει λόγω της κατανάλωσης κάποιων ραδιενεργών στοιχείων) είναι εκατομμύρια φορές πιο βλαβερή από την μικρής διάρκειας εξωτερική έκθεση σε υψηλά επίπεδα ραδιενέργειας (Petkaou Effect) και είναι πιθανό να σχετίζεται με την ανάπτυξη καρκίνου και άλλων ασθενειών[8].

Χρόνος εξασθένησης

Ένα χαρακτηριστικό πολλών ραδιενεργών υλικών είναι ο μεγάλος χρόνος ημιζωής (half life) δηλαδή το διάστημα που απαιτείται για ένα ραδιενεργό στοιχείο να χάσει το 50% της ενέργειας του. Αυτά τα υλικά παραμένουν εκατομμύρια χρόνια ραδιενεργά μέχρι να εξασθενήσουν. Ωστόσο, ραδιενεργά στοιχεία με μεγάλο χρόνο ημιζωής (π.χ. 700 εκατομμύρια χρόνια το ουράνιο-235) έχουν πολύ αργό ρυθμό εξασθένησης υποβάλλοντας μας σε αμελητέα ραδιενέργεια σε σχέση με αυτή που λαμβάνουμε από τη φύση ή το ίδιο μας το σώμα (π.χ. το κάλιο-40 στο σώμα μας έχει χρόνο ημιζωής τα 1400 εκατομμύρια χρόνια). Αντίθετα ραδιενεργά στοιχεία με πολύ μικρότερους χρόνους ημιζωής (που συνήθως εκλύονται στην ατμόσφαιρα από τα πυρηνικά ατυχήματα), εκπέμπουν περισσότερη ακτινοβολία σε μικρότερο διάστημα και επιβαρύνουν περισσότερο τα κύτταρα συγκεκριμένων οργάνων. Για παράδειγμα το ραδιενεργό ιώδιο-131 (με 8 μέρες χρόνο ημιζωής) συσσωρεύεται κυρίως στο θυρεοειδή και με παρατεταμένη κατανάλωση προκαλεί τη δυσλειτουργία του ή/και καρκίνο. Αντίστοιχα τα ραδιενεργά στοιχεία κέσιο-137 (που συσσωρεύεται στους μυς και το λίπος) και το στρόντιο-90 (που συσσωρεύεται στα κοκάλα) έχουν περίπου 30 χρόνια χρόνο ημιζωής και όταν τα καταναλώσουμε επηρεάζουν σημαντικά τα κύτταρα μας για δεκαετίες μέχρι να εξασθενήσουν (το στρόντιο-97 συνδέεται με τη λευχαιμία).

Δόση ραδιενέργειας

Η πιο διαδεδομένη μονάδα μέτρησης της ραδιενέργειας είναι η ενεργός δόση Sievert (Sv-Σιβέρτ) που εξαρτάται από το είδος της ακτινοβολίας (α, β, γ, Χ κλπ) και την απορροφούμενη από το ανθρώπινο σώμα ενέργεια. Άλλη μονάδα δόσης ραδιενέργειας που χρησιμοποιείται είναι το rem (ρεμ) όπου 1 rem = 0,01 Sv.

Κατά πολλούς, πιο αξιόπιστο μέγεθος από την ενεργό δόση, για την πρόβλεψη επιπτώσεων υγείας είναι ο ρυθμός ενεργού δόσης που συνήθως μετράται σε μετράται σε μSv/h (μικρό σιβέρτ ανά ώρα).

Υψηλές τιμές ωραίας δόσης ραδιενέργειας που διατηρούνται για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα προφανώς είναι πιο επικίνδυνες για τον άνθρωπο.

Τυπικό παράδειγμα αποτελούν τα υψηλά επίπεδα ραδιενέργειας λόγω πυρηνικού ατυχήματος που μπορεί να διατηρηθούν σε μια περιοχή για χρόνια.

Είναι η ραδιενέργεια πάντα βλαβερή;

Όπως εξηγήθηκε παραπάνω, οι επιπτώσεις στην ανθρώπινη υγεία από την κάθε μορφή ραδιενέργειας εξαρτώνται από πολλούς παράγοντες όπως το είδος της ραδιενέργειας, την ενεργό δόση ραδιενέργειας, τον ρυθμό ενεργού δόσης, τον χρόνο έκθεσης, από το αν η έκθεση είναι εξωτερική ή εσωτερική αλλά και από τον χρόνο εξασθένησης του κάθε ραδιενεργού στοιχείου.

Δεδομένου ότι ο άνθρωπος ήταν πάντοτε εκτεθειμένος σε ραδιενέργεια από το φυσικό περιβάλλον και ραδιενεργές εξασθενήσεις γίνονται συνέχεια στο ανθρώπινο σώμα, ο οργανισμός μας έχει αναπτύξει κάποιους μηχανισμούς προσαρμογής σε αυτή.

Όπως αναφέρει και η Επιστημονική Επιτροπή των Ηνωμένων Εθνών για τις Επιπτώσεις της Ατομικής Ακτινοβολίας (UNSCEAR) «Η βλάβη από τη ραδιενέργεια συνήθως θα επισκευαστεί από αυτές τις κανονικές διαδικασίες επισκευής κυττάρων».

Μερίδα επιστημόνων υποστηρίζει ότι οι βλάβη στα κύτταρα που προκαλεί η ιονίζουσα ακτινοβολία, όταν είναι ελεγχόμενη, μπορεί να ενισχύσει τον οργανισμό, όπως ακριβώς γίνεται με την παραγωγή ελευθέρων ριζών ή/και τη περιορισμένη φλεγμονή κατά τη διάρκεια της φυσικής άσκησης. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε ότι η έκθεση σε συγκεκριμένα είδη ραδιενέργειας, γινόταν ηθελημένα εδώ και αιώνες για θεραπευτικούς σκοπούς.

Radiation Hormesis = Λίγη ραδιενέργεια κάνει καλό!

Μερίδα επιστημόνων επικαλούμενη την θεωρία Hormesis, υποστηρίζει ότι η ραδιενέργεια μπορεί να έχει και ενισχυτική για τον ανθρώπινο οργανισμό επίδραση. Σύμφωνα με την Hormesis (από την ελληνική λέξη ορμή), οι αρνητικές επιπτώσεις από τοξικές ουσίες, ραδιενέργεια κλπ δεν είναι γραμμικώς ανάλογες με την ποσότητα της έκθεσης. Συγκεκριμένες δόσεις είναι ωφέλιμες για τον οργανισμό αφού προκαλούν την διέγερση όλων των συστημάτων του οργανισμού για την επιδιόρθωση των προσωρινών βλαβών. Συγκεκριμένα η περιοδική έκθεση σε μικρές ή μεσαίες δόσεις ραδιενέργειας (Radiation Hormesis):

• Προκαλεί ελεγχόμενες βλάβες στο DNA οι οποίες διεγείρουν το ανοσοποιητικό σύστημα και τους μηχανισμούς επιδιόρθωσης του γενετικού υλικού[29].
• Αναζωογονεί τα κύτταρα, ενεργοποιεί σημαντικά ένζυμα βοηθώντας στην ρύθμιση του στρες και καταστέλλει τον καρκίνο, την υπέρταση και το διαβήτη[30].
• Αποτελεί άσκηση για το ανοσοποιητικό σύστημα. «Είναι σαν να κάνουμε push ups» αναφέρει χαρακτηριστικά ο καθηγητής πυρηνικής μηχανικής του πανεπιστήμιου της Μασαχουσέτης Gilbert Brown[31].
• Βελτιώνει σημαντικά τα ποσοστά επιβίωσης πειραματόζωων από την έκθεση σε υψηλά επίπεδα ραδιενέργειας[32]. Αντίστοιχα, οι κάτοικοι φυσικά ραδιενεργών περιοχών παρουσιάζουν τις μισές χρωμοσωματικές ανωμαλίες από τους υπόλοιπους όταν δεχτούν υψηλή δόση ακτινοβολίας[33].
• Είναι απαραίτητη για την φυσιολογική λειτουργία του οργανισμού, όπως οι βιταμίνες και τα μέταλλα, σύμφωνα με τον ερευνητή Δρ. Luckey[34]. Ο ίδιος θεωρεί ότι ο σύγχρονος άνθρωπος με τη λιγοστή του επαφή με τον ήλιο και τη φύση υποφέρει από «έλλειψη ραδιενέργειας».
• Ήταν πολύ διαδεδομένη στις αρχές του 20ου αιώνα στην ιατρική κοινότητα. Ο Αμερικανικός Ιατρικός Σύλλογος είχε προωθήσει τη χρήση ραδιενεργού ράδιου σε διάφορες θεραπείες. Το νερό με ράδιο πουλιόταν σαν ελιξίριο υγείας[35].
• Χρησιμοποιείται για την αντιμετώπιση διαφόρων συμπτωμάτων με την τοποθέτηση ραδιενεργών πετρωμάτων σε διάφορα σημεία του σώματος (πωλούνται και στο ίντερνετ[36]!).
• Εφαρμόζεται σε ολόκληρο το σώμα σαν εναλλακτική θεραπεία για τον καρκίνο. Έχει μάλιστα ενισχυτική επίδραση στον οργανισμό[37], σε αντίθεση με την υψηλότερη έντασης ιονίζουσα ακτινοβολία που χρησιμοποιείται τοπικά στις συνηθισμένες ακτινοθεραπείες και έχει πολλές παρενέργειες.
• Χρησιμοποιείται για τη θεραπεία αρθρίτιδας[38], άσθματος[39] και πληθώρας άλλων ασθενειών[40] σε δεκάδες ιαματικά λουτρά ραδιενεργού ραδονίου (radon spas) σε όλο τον κόσμο (στην Ελλάδα: στα Καμένα Βούρλα, την Ικαρία κ.α.).
• Τα επίπεδα ραδιενέργειας στα ιαματικά λουτρά ραδονίου μπορεί να είναι πολύ ανεβασμένα – π.χ. στη Μοντάνα των Η.Π.Α. είναι 400 φορές μεγαλύτερα από το συνιστώμενο όριο από το αμερικανικό Πρακτορείο Περιβαλλοντικής Προστασίας (EPA)[41]!

Μόνο οι ιονίζουσες ακτινοβολίες έχουν επιπτώσεις στην υγεία;

Ο συνήθης διαχωρισμός των ηλεκτρομαγνητικών ακτινοβολιών σε ιονίζουσες και μη, δημιουργεί την λανθασμένη εντύπωση ότι η μόνη βιολογικά επιβλαβής διαδικασία είναι ο ιονισμός και ότι οι μη ιονίζουσες ηλεκτρομαγνητικές ακτινοβολίες από το ηλεκτρικό δίκτυο, τις κεραίες κινητής τηλεφωνίας, τα ασύρματα τηλέφωνα, WiFi κλπ δεν είναι βλαβερές.

Ωστόσο, σε αντίθεση με τις ραδιενεργές ιονίζουσες ακτινοβολίες που υπήρχαν πάντοτε κατά την εξέλιξη του ανθρωπίνου είδους, οι μη ιονίζουσες ακτινοβολίες είναι επί το πλείστον τεχνητές και έχουν εισαχθεί πρόσφατα στο περιβάλλον, ενώ σύμφωνα με μερίδα επιστημόνων πολύ χαμηλά επίπεδα έκθεσης σε μη ιονίζουσες ακτινοβολίες μπορούν μακροπρόθεσμα να προκαλέσουν σημαντικές επιπτώσεις στην υγεία, μέσω πολλών βιολογικών μηχανισμών που δεν έχουν σχέση με τον ιονισμό.

Διαβάστε περισσότερα για τις επιπτώσεις των μη ιονίζουσων ακτινοβολιών..

Με τον Έλεγχο Ηλεκτρομαγνητικής Επιβάρυνσης θα μάθετε πόση ακτινοβολία δέχεστε στους χώρους όπου περνάτε τον περισσότερο χρόνο σας και όλους τους απλούς τρόπους για να την μειώσετε.

 

1. World Health Organization, Radon and cancer

2. Radon Prevention and Remediation (RADPAR) funded from the European Commission DG SANCO Second Public Health Programme

3. Roger Eckhardt, Ionizing Radiation, Los Alamos Science, Number 23

4. Radiation exposure, average in Germany, http://www.euronuclear.org/info/encyclopedia/r/radiation-exposure-ger.htm

5. UNSCEAR 2008 REPORT: VOLUME I, page 15

6. Hirose Takashi, What They're Covering Up at Fukushima

7. Chris Busby, Deconstructing Nuclear Experts

8. John W. Apsley, II, MD(E), DC, Radiation Toxicity Antidotes, www.doctorapsley.com

9./10. UNSCEAR, the United Nations Scientific Committee on the Effects of Atomic Radiation, www.unscear.org/unscear/en/faq.html

11.Κανονισμοί Ακτινοπροστασίας, ΦΕΚ/β/216/6.3.2001 (ολόσωμη έκθεση)

12. http://www.gavinshoebridge.com/news/basic-guide-to-radiation-levels-in-%C2%B5svh-and-msvh/

13. Wikipedia, Orders of magnitude (radiation)

15. Henshaw DL, Ross AN, Fews AP, Preece AW., Enhanced deposition of radon daughter nuclei in the vicinity of power frequency electromagnetic fields., Physics Laboratory, University of Bristol, UK, Int J Radiat Biol. 1996 Jan;69(1):25-38.

16. World Health Organization, Radon and cancer

17. Radon Prevention and Remediation (RADPAR) funded from the European Commission DG SANCO Second Public Health Programme

18. US Environmental Protection Agency, A Citizen's Guide to Radon http://www.epa.gov/radon/pubs/citguide.html

19. European Commission (EC) (αναφορά από Radon Legislation and National Guidelines, Swedish Radiation Protection Institute)

20. Acute Radiation Syndrome, Wikipedia

21. http://depletedcranium.com/putting-radiation-exposure-in-context/

22. Chernobyl disaster, Wikipedia

23. Alexey V. Yablokov, Vassily B. Nesterenko, Alexey V. Nesterenko, Chernobyl: Consequences of the Catastrophe for People and the Environment

24. The Chernobyl accident, UNSCEAR's assessments of the radiation effects, www.unscear.org/unscear/en/chernobyl.html#Conclusions

25. Tom Bethell, Underdosed – Could toxins and Radiation be food for you?, The American Spectator, July-August 2002

26. http://www.iaea.org/newscenter/news/tsunamiupdate01.html

27. Fukushima radioactive fallout nears Chernobyl levels, http://www.newscientist.com/article/dn20285-fukushima-radioactive-fallout-nears-chernobyl-levels.html

28. http://www.eeae.gr/gr/index.php?menu=2&fvar=html/president/_ana_anakoinosi_05_04_2011

29. Feinendegen LE. Evidence for beneficial low level radiation effects and radiation hormesis

30. Resolving the Controversy over the Beneficial Effects of Ionizing Radiation, J. Cuttler, Conference on the Effects of Low and Very Low Doses of Ionizing Radiation, World Council of Nuclear Workers

31. Matthew Shaffer, Another 3 Mile Island

32. Biology and Medicine, Interview with Dr. Sadao Hattori, 21st Cantury Science & Technology

33. Ghiassi-nejad et al, VERY HIGH BACKGROUND RADIATION AREAS OF RAMSAR, IRAN: PRELIMINARY BIOLOGICAL STUDIES, Health Physics January 2002, Volume 82, Number 1

34. J. Muckerheide, It’s time to tell the truth about the helath benefits of Low – Dose Radiation, 21st Cantury Science & Technology, Summer 2000

35. J. Cuttler, M. Pollycove, Can Cancer be treated with Low Doses of Radiation?, Journal of American Physicians and Surgeons, Volume 8, No 4, Winter 2003

36. www.nighthawkminerals.com

37. J. Cuttler, M. Pollycove, Can Cancer be treated with Low Doses of Radiation?, Journal of American Physicians and Surgeons, Volume 8, No 4, Winter 2003

38. Albrecht Falkenbach et al, Radon therapy for the treatment of rheumatic diseases—review and meta-analysis of controlled clinical trials, Rheumatology International Volume 25, Number 3

39. Mitsunobu F. et al, Elevation of antioxidant enzymes in the clinical effects of radon and thermal therapy for bronchial asthma, J. Radiat. Res., 44, 95-99 (2003)

40. Neda T. et al, Radon concentration levels in dry CO2 emanations from Harghita Băi, Romania, used for curative purposes, Journal of Radioanalytical and Nuclear Chemistry Volume 277, Number 3

41. Tom Bethell, Underdosed – Could toxins and Radiation be food for you?, The American Spectator, July-August 2002

42. Φωτογραφία εισόδου ραδονίου σε σπίτι από The South Carolina Institute for Energy Studies, State Indoor Radon Program, http://www.clemson.edu/scies/RadonProgram.htm

43. Pilot study of indoor radon in Greek workplaces, Clouvas et al

44. EXPOSURE OF GREEK POPULATION FROM RESIDENTIAL RADON -LATEST RESULTS, Louizi et al, Nikolopoulos et al

45. Χρήστος Κασταμονίτης, περιοδικό HELLENIC NEXUS Αύγουστος-Σεπτέμβριος 2007, http://thesecretrealtruth.blogspot.com/2012/10/blog-post_1179.html

46. Natural Radioactivity Mapping of Greek Surface Soils, Anagnostakis et al, Determination of depleted uranium inenvironmental samples by gammaspectroscopictechniques, Anagnostakis et al

47. Radon and radioactivity at a town overlying Uranium ores in northern Greece. Kourtidis et al

48. Indoor radon measurements in areas of northern Greece with relatively high indoor radon concentrations, Clouvas et al

49. Υψηλά ποσοστά του καρκινογόνου ραδονίου στην Παλιά Ξάνθη, http://www.e-thrakinews.gr/index.php?option=com_content&view=article&id=7782:2012-03-08-17-53-59&catid=206